کاربرد سموم کشاورزی

انواع سموم کشاورزی به منظور محافظت از محصولات در برابر آفات، بیماریها و علفهای هرز به کار میروند. این سم ها شامل سموم شیمیایی هستند که به دلیل تأثیرگذاری سریع و کارآمد، از رایج ترین روش های کنترل آفات در کشاورزی مدرن محسوب میشوند. سموم شیمیایی کشاورزی، با ترکیبات خاص خود، میتوانند به حفظ و افزایش بازدهی محصولات کشاورزی کمک کنند و در عین حال از آسیب های ناشی از موجودات مضر جلوگیری کنند. در این مقاله به معرفی انواع آفتکش های شیمیایی خواهیم پرداخت.

انواع سموم شیمیایی کشاورزی

به طور کلی، انواع سموم کشاورزی با توجه به نوع آفات، بیماری ها و علف های هرز در مزارع و باغات استفاده می شوند. اما چه شرکت هایی را میتوان برترین تولید کنندگان سم در دنیا دانست. سه شرکت برتر تولیدکننده سموم کشاورزی در دنیا شامل سینجنتا، باسف و داو (بخشی از کورتوا) هستند. سینجنتا با ۱۸ درصد از بازار جهانی، باسف با ۱۵ درصد و داو با حدود ۱۲ درصد از سهم بازار را در اختیار دارند. این اطلاعات بر اساس گزارش های اخیر از بازار و تحلیل های صنعتی معتبر مانند “Global Crop Protection Chemicals Market Report 2024” و “BASF Annual Report 2023” به دست آمده است. استفاده صحیح و مناسب از این سموم می تواند به کشاورزان کمک کند تا از آفات مضر جلوگیری کرده و تولیدات خود را به حداکثر برسانند، اما باید همواره به آثار جانبی و خطرات زیست محیطی نیز توجه داشت تا استفاده از این ترکیبات شیمیایی به صورت پایدار و مسئولانه صورت گیرد.

سمپاشی در مزراع غلات

حشره کش ها

حشره کش ها به عنوان یکی از پرکاربرد ترین انواع سموم کشاورزی شناخته می شوند که به طور خاص برای کنترل حشرات مضر به کار میروند. این سموم شیمیایی کشاورزی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند: تماسی، گوارشی و تدخینی. حشره کش های تماسی، حشرات را از طریق تماس مستقیم نابود می کنند، در حالی که سم های گوارشی از طریق بلع توسط حشرات، مؤثر هستند. سم های تدخینی نیز از طریق استنشاق به سیستم تنفسی حشرات نفوذ کرده و آنها را از بین می برند. مثال هایی از این نوع شامل پیرتروئید ها و کاربامات ها هستند.

ایمیداکلوپراید (Imidacloprid) یکی از انواع سموم کشاورزی است که در دسته‌ی نئونیکوتینوئید ها قرار دارد و به طور گسترده برای کنترل آفات در کشاورزی استفاده می شود. این سم شیمیایی به عنوان یک آفت‌کش سیستمیک عمل میکند، به این معنا که از طریق ریشه ها جذب شده و به سراسر گیاه منتقل میشود، به طوری که حشرات با مکیدن شیره گیاه، مسموم میشوند. ایمیداکلوپراید به گیرنده های نیکوتینی استیل‌کولین در سیستم عصبی حشرات متصل شده و باعث تحریک بیش از حد این گیرنده ها میشود که در نهایت به فلج شدن و مرگ حشرات منجر میگردد.

این سم به طور خاص برای کنترل حشرات مکنده مانند شته ها، سفیدبالک ها، زنجره ها و تریپس ها که به محصولات کشاورزی آسیب میزنند، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در برابر سوسک های خاکزی و موریانه ها نیز مؤثر است. ایمیداکلوپراید یکی از محبوب ترین سموم شیمیایی کشاورزی محسوب میشود زیرا مدت زمان تأثیر آن طولانی است و نیاز به استفاده مکرر از آفت‌کش ها را کاهش میدهد. حشره کش ایمیداکلوپراید کاوش (کنفیدور) برای مبارزه با آفاتی مثل پروانه مینوز مرکبات، پسیل پسته و شته پنبه و توتون قابل استفاده است.

قارچ کش ها

قارچ کش ها برای جلوگیری و کنترل بیماریهای قارچی که ممکن است به محصولات زراعی آسیب بزنند، به کار میروند. این سموم شیمیایی کشاورزی نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت گیاهان و افزایش بازدهی محصولات دارند. قارچ کش ها نیز به دو دسته محافظتی و درمانی تقسیم میشوند. سم های محافظتی پیش از بروز بیماری به کار میروند و با ایجاد یک لایه محافظ روی گیاه، از ورود قارچها جلوگیری میکنند. سموم درمانی زمانی استفاده میشوند که بیماری قارچی در گیاهان وجود داشته باشد .مانکوزب و کاپتان از نمونه های معروف قارچ کش ها هستند.

آزوکسی استروبین (Azoxystrobin) یکی از انواع سموم کشاورزی است که به عنوان قارچکش در بسیاری از محصولات زراعی مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده شیمیایی به گروه استروبیلورین ها تعلق دارد و به دلیل اثرگذاری وسیع خود بر طیف گسترده ای از قارچها، به یکی از پرکاربردترین سموم شیمیایی کشاورزی تبدیل شده است. آزوکسی استروبین، با اختلال در فرآیندهای تنفسی قارچ ها، به ویژه با ممانعت از انتقال الکترون در میتوکندری، از تولید انرژی در سلول های قارچی جلوگیری کرده و در نهایت باعث مرگ آنها میشود.

این سم شیمیایی، به صورت سیستمیک در گیاهان عمل میکند؛ یعنی پس از جذب به وسیله گیاه، در سراسر آن پخش میشود و به طور فعال از گیاه در برابر قارچهای بیماریزا محافظت میکند. آزوکسی استروبین به دلیل همین ویژگی به عنوان یک ابزار مؤثر در کنترل بیماریهای قارچی مانند سفیدک پودری، زنگ ها، پوسیدگی های ریشه و لکه های برگی در محصولاتی مانند گندم، برنج، انگور، سبزیجات و میوه ها به کار میرود.

استفاده از قارچکش برای کنترل بیماری های قارچی

یکی از مزایای آزوکسی استروبین این است که علاوه بر کنترل مؤثر قارچ ها، میتواند به بهبود سلامت عمومی گیاه و افزایش بهره وری محصول کمک کند. این ویژگی ها باعث شده است که این ماده به یکی از مهمترین سموم شیمیایی در کشاورزی مدرن تبدیل شود. قارچ کش یونیفرم با داشتن 322 گرم آزوکسی استروبین + 124 گرم مفنوکسام در لیتر، طیف وسیعی از بیماریهای خاکزی مانند پیتیوم، فیتوفترا، فوزاریوم، رایزوکتونیا و همچنین ورتیسیلیوم را در تمام محصولات گلخانه و فضای باز کنترل میکند.

با این حال، مانند سایر انواع سموم کشاورزی، استفاده بی رویه از آزوکسی استروبین نیز میتواند منجر به بروز مقاومت در جمعیت های قارچی شود، که این امر نیازمند مدیریت دقیق و رعایت اصول تناوبی استفاده از قارچ کش ها است. همچنین توجه به اثرات زیست محیطی این سموم شیمیایی کشاورزی و رعایت دستورالعمل های مصرف، از اهمیت بالایی برخوردار است تا هم تولید پایدار حفظ شود و هم سلامت محیط زیست تضمین گردد.

علف کش ها

علف های هرز یکی از مشکلات عمده در کشاورزی هستند که رقابت شدیدی با گیاهان اصلی برای منابعی مانند آب و مواد مغذی دارند. علف کش ها برای کنترل این علف ها به کار میروند و به دو دسته علف کش های انتخابی و غیر انتخابی تقسیم میشوند. علف کش های انتخابی فقط بر روی علف های هرز خاص تأثیر میگذارند و به گیاهان اصلی آسیب نمی رسانند، در حالی که علف کش های غیر انتخابی تمام گیاهانی که با آنها تماس پیدا کنند را نابود میکنند. گلایفوزیت (Glyphosate) یکی از پرکاربردترین انواع سموم کشاورزی است که به عنوان علف کش استفاده میشود. این سم شیمیایی برای کنترل طیف گسترده ای از علف های هرز در مزارع، باغات و مناطق غیرزراعی کاربرد دارد. گلایفوزیت گل سم به دلیل کارایی بالا و هزینه نسبتاً کم، به یکی از محبوب ترین سموم شیمیایی کشاورزی تبدیل شده است.

نحوه عمل گلایفوزیت در گیاه بر اساس مهار آنزیم EPSP سنتاز (5-enolpyruvylshikimate-3-phosphate synthase) است. این آنزیم نقش مهمی در مسیر تولید اسیدهای آمینه ضروری مانند فنیل آلانین، تیروزین و تریپتوفان دارد. گلایفوزیت با مسدود کردن این مسیر، از تولید این اسیدهای آمینه در گیاه جلوگیری میکند. در نتیجه، سلول های گیاهی نمی توانند پروتئین های مورد نیاز خود را بسازند که منجر به توقف رشد و در نهایت مرگ گیاه میشود. این سم شیمیایی به صورت سیستمیک عمل میکند؛ یعنی پس از جذب از طریق برگ ها، به سراسر گیاه منتقل میشود و حتی ریشه ها و اندام های زیرزمینی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.

نماتدکش ها

نماتدها کرم های ریز خاکزی هستند که می توانند به ریشه گیاهان آسیب های جدی وارد کنند. نماتدکش ها به عنوان نوعی از سموم شیمیایی کشاورزی برای مبارزه با این موجودات میکروسکوپی مورد استفاده قرار می گیرند. این سم ها به دو صورت کاربرد دارند: برخی از آنها مستقیماً نماتدها را از بین میبرند، در حالی که برخی دیگر باعث جلوگیری از تخم گذاری و تکثیر آنها میشوند. ترویگو و نمیسین از نماتدکش های رایج در بازار ایران هستند.

جونده کش ها

جونده کش ها یا سم های ضد موش برای کنترل جوندگانی مانند موش ها و خرگوش ها که ممکن است به مزارع و باغات آسیب وارد کنند، به کار میروند. این سم ها به‌صورت طعمه های مسموم تهیه می شوند و اغلب در اطراف مزارع یا داخل تونل های زیرزمینی قرار داده می شوند تا جوندگان را جذب کرده و از بین ببرند. وارفارین یکی از سم های معروف این دسته است که به طور گسترده برای کنترل جمعیت موش ها استفاده میشود.

حلزون کش ها

حلزون ها و لیسه ها نیز از جمله آفات کشاورزی هستند که به‌ویژه در شرایط مرطوب می توانند آسیب های زیادی به گیاهان وارد کنند. حلزون کش ها از انواع سموم کشاورزی  هستند که برای کنترل این آفات به کار میروند و معمولاً به صورت طعمه های سمی در سطح خاک پخش میشوند. متالدهید یکی از سموم رایج در این دسته است که به‌طور مؤثر برای کاهش جمعیت حلزون ها و لیسه ها استفاده میشود.

یکی از روشهای بیولوژیک برای دور کردن حلزون از باغ و مزرعه، کاشت گیاهان دافع حلزون مانند رزماری، اسطوخودوس و آویشن است. استفاده از خاکستر چوب یا پوست تخم مرغ خرد شده در اطراف گیاهان میتواند به عنوان مانعی طبیعی عمل کند، زیرا حلزون ها از عبور از سطوح خشن اجتناب میکنند. این روش ها به حفظ تعادل زیستی و کاهش استفاده از سموم شیمیایی کمک میکنند.

اثر تغذیه حلزون بر گیاهان

نقش سموم شیمیایی در کشاورزی مدرن

در کشاورزی مدرن، سموم شیمیایی به دلیل ویژگی هایی مانند کارایی سریع، قدرت کنترل بالا و هزینه نسبتاً پایین، غالباً برتری نسبت به سم های بیولوژیک دارند. سموم شیمیایی میتوانند در زمان کوتاهتری بیماریها و آفات را کنترل کنند و به راحتی در مقیاسهای وسیع کشاورزی مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، برخی از این سموم به دلیل طراحی خاصشان، میتوانند تأثیرات طولانی مدت داشته باشند و نیاز به تجدید استفاده کمتری داشته باشند.

براساس گزارشات سازمان جهانی بهداشت (WHO) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد(FAO) ، کشورهایی که بیشترین میزان استفاده از سموم کشاورزی را دارند شامل ایالات متحده، چین و هند هستند. ایالات متحده به دلیل وسعت اراضی کشاورزی و تولید محصولات زراعی متنوع، به میزان زیادی از سموم کشاورزی استفاده میکند. چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات کشاورزی در جهان، حجم بالایی از سم ها را به منظور افزایش بهره وری محصولات به کار میبرد. هند نیز به دلیل نیاز به افزایش تولید غذایی برای جمعیت زیاد خود، در استفاده از سموم کشاورزی سهم قابل توجهی دارد.

اگر به دنبال بهترین و مؤثرترین آفتکش های کشاورزی برای افزایش بهره وری محصولات خود هستید، فروشگاه مزرعه دانش، با ارائه انواع سموم کشاورزی میتواند گزینه ای ایده آل برای شما باشد. ما با تخصص در ارائه سموم شیمیایی کشاورزی، تضمین میکنیم که محصولات ما با کیفیت بالا و مناسب ترین قیمت در دسترس شما قرار گیرد. با انتخاب سموم شیمیایی از فروشگاه مزرعه دانش، شما از قدرت کنترل بالا و کارایی سریع این محصولات بهره‌مند خواهید شد و میتوانید با خیال راحت به بهبود عملکرد و محافظت از محصولات خود بپردازید. در خرید آنلاین از ما، از مزایای مشاوره تخصصی و ارسال سریع نیز بهره مند شوید.