در دنیای کشاورزی و تولید محصولات غذایی، استفاده از کود ماکرو برای بهبود عملکرد گیاهان و افزایش عملکرد محصولات بسیار حائز اهمیت است. کود NPK یکی از انواع مهم کودهای شیمیایی است که حاوی نیتروژن(N) ، فسفر (P) و پتاسیم (K)  به عنوان عناصر اصلی تغذیه گیاهان هستند. در ادامه، به بررسی انواع کود پرمصرفNPK ، ساختار آنها، مزایا و معایب استفاده از آنها می پردازیم. همچنین، اهمیت استفاده بهینه از این کودها در کشاورزی را بررسی خواهیم کرد.

استفاده از کود پرمصرف، به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن 20 برمی‌گردد. در آن زمان، کشاورزان اولیه، اغلب از مواد آلی مانند کود حیوانی برای تقویت خاک استفاده می‌کردند. با این حال، با پیشرفت علم و نیاز به تولید بیشتر محصولات، به دلیل رشد سریع جمعیت جهانی، کشاورزان و دانشمندان دریافتند که خاک های کشاورزی به تنهایی نمی توانند تمام نیازهای گیاهان به مواد مغذی را تأمین کنند. در نتیجه، بکارگیری کودهای شیمیایی آغاز گردید.

در اوایل قرن 20، دانشمندان بریتانیایی (سر جان بنیت لاوس و سر جوزف گیلبرت)، پژوهش های وسیعی راجع به کودهای شیمیایی آغاز نمودند. نتایج این تحقیقات، توسعه اولین کود کامل دارای نیتروژن، فسفر و پتاسیم را بدنبال داشت. پس از این کشف، کودهای NPK به سرعت به عنوان یک راه حل مؤثر برای افزایش بازدهی مزارع و باغات و تقویت خاک شناخته شدند. با پیشرفت تکنولوژی در دهه های بعد، تولید کودهای NPK بهبود یافت و امروزه به یکی از پرمصرف ترین کودها در دنیا تبدیل شده است.

اهمیت استفاده از کود های کامل که به کود های ماکرو  معروف هستند تا جاییست که اندازه بازار جهانی کود NPK در سال 2022 به 43935.89 میلیون دلار رسید. انتظار می‌رود با CAGR 3.78 درصد رشد کند. بازار جهانی کود NPK به ارزش 54900.7 میلیون دلار در طول دوره پیش بینی می رسد.

خرید کود NPK

در دنیای کشاورزی و تولید محصولات غذایی، استفاده از کود ها برای بهبود عملکرد گیاهان و افزایش عملکرد محصولات بسیار حائز اهمیت است. کودهای NPK یکی از انواع مهم کودهای شیمیایی هستند که حاوی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) به عنوان عناصر اصلی تغذیه گیاهان هستند. در ادامه، به بررسی کودهای NPK، ساختار آنها، مزایا و معایب استفاده از آنها پرداخته و اهمیت استفاده بهینه از این کودها در کشاورزی را بررسی خواهیم کرد. همچنین معرفی مختصری از خدمات مزرعه دانش به عنوان عرضه کننده کود های NPK پرداخته خواهد شد.

کود NPK چیست؟

انسان نوسنگی احتمالاً از کودهای شیمیایی استفاده می کرده، اما اولین کود تولید شده توسط فرآیندهای شیمیایی، سوپر فسفات معمولی بود که در اوایل قرن نوزدهم با تصفیه استخوان ها با اسید سولفوریک ساخته شد. کوپرولیت ها و سنگ فسفات خیلی سریع جایگزین استخوان ها به عنوان منبع فسفر شدند. صنعت کود پتاسیم در سال 1861 در آلمان آغاز شد. در آمریکای شمالی صنعت پتاسیم در طول جنگ جهانی اول شروع و با توسعه ذخایر نیومکزیکو در سال 1931 و ذخایر ساسکاچوان در سال 1958 گسترش یافت.

اهمیت استفاده از کودهای کامل که به کود ماکرو  معروف هستند تا جاییست که براساس گزارش GlobeNewswire در سال 2023، اندازه بازار جهانی کودهایNPK ، به طور قابل توجهی رشد کرد و ارزش این بازار به حدود 7/88 میلیارد دلار رسید. این رشد به دلیل افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی با کیفیت بالا و استفاده گسترده از فناوری های پیشرفته کشاورزی، به ویژه در آسیا-پاسیفیک، اروپا و آمریکای شمالی بوده است. همچنین، پیش‌بینی می شود که بازار کودهای NPK با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) حدود 9/3 % تا سال 2030 به رشد خود ادامه دهد​. در ادامه نقش هر یک از عناصر را در گیاه شرح خواهیم داد.

کودهای پتاسیم مدرن بیشتر محصول فیزیکی هستند تا فرآیندهای شیمیایی اولین کود نیتروژن مصنوعی نیترات کلسیم بود که در سال 1903 از اسید نیتریک تولید شده توسط فرآیند قوس الکتریکی ساخته شد. در دسترس بودن آمونیاک مصنوعی پس از سال 1913 منجر به تولید بسیاری از کودهای نیتروژن جدید شد، اما کیفیت فیزیکی پایین بود.

ولی همانطور که در ابتدا گفته شد،کود NPK یک نوع کود شیمیایی است که حاوی سه عنصر اصلی تغذیه گیاهان، به عنوان نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) می‌باشد. این کود ها مقادیر متناسب از هر یک از این عناصر را تامین می‌کنند که برای رشد گیاه و بهبود کیفیت میوه و ثمر گیاه ضروری هستند. ترکیب این سه عنصر اصلی در کودهای NPK به نسبت‌های مختلف می‌تواند برای مصارف گوناگون در کشاورزی و باغبانی تولید شود، به عنوان مثال:

1. کود NPK 10-20-10: این کود نسبت 10% نیتروژن (N)، 20% فسفر (P) و 10% پتاسیم (K) دارد.
2. کود NPK 20-20-20: این کود نسبت 20% نیتروژن (N)، 20% فسفر (P) و 20% پتاسیم (K) دارد.
3. کودNPK 15-5-30 : این کود نسبت 15% نیتروژن (N)، 5% فسفر (P) و 30% پتاسیم (K) دارد.

ترکیبات دقیق و نسبت‌های مختلف این کودها براساس نیاز گیاهان و نوع خاک مورد استفاده تعیین می‌شود. استفاده از کودهای NPK به گیاهان امکان می‌دهد تا از تمامی این عناصر مورد نیاز خود برای رشد و توسعه بهره‌برند و عملکرد محصولات بهبود یابد.

مزایای استفاده از کود های NPK

استفاده از کودهای NPK در کشاورزی و باغبانی دارای مزایای متعددی است. در ادامه به برخی از مزایا و فواید اصلی استفاده از این کودها اشاره می‌شود:

• تامین عناصر تغذیه: کودهای NPK موجب تأمین نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) به گیاهان می‌شوند. این سه عنصر اساسی برای رشد و توسعه سالم گیاهان می‌باشند و اگر به میزان کافی در خاک و در دسترس گیاهان نباشند، عملکرد گیاهان کاهش می‌یابد.
• افزایش عملکرد محصول: کودهای NPK، اگر به میزان مناسب و در زمان مناسب به کشت‌ها اعمال شوند، می‌توانند عملکرد محصولات را افزایش دهند. نیتروژن برای رشد بخش‌های هوایی گیاهان (مانند برگ‌ها) و پتاسیم برای رشد بخش‌های زیرزمینی (مانند ریشه‌ها و همچنین افزایش مقاومت گیاهان) ضروری است.
• بهبود کیفیت محصول: کودهای NPK می‌توانند کیفیت محصولات را بهبود ببخشند. به عنوان مثال، افزایش محتوای پروتئینی در محصولات کشاورزی ممکن است به وسیله افزایش مقدار نیتروژن مصرفی توسط گیاهان تعیین شود.
• رشد یکنواخت گیاهان: تأمین متعادل نیتروژن، فسفر و پتاسیم به گیاهان، رشد یکنواخت و سالم آنها را تضمین می‌کند.
• مقاومت به تنش‌های محیطی: کودهای NPK می‌توانند مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی، مانند خشک‌سالی یا برودت ناگهانی، افزایش دهند.
• افزایش سرعت رشد: این کود ها موجب افزایش سرعت رشد گیاهان می‌شوند، به ویژه در دوره‌های رشدی حساس.
• کاهش ضایعات: با افزایش عملکرد محصول و بهبود کیفیت آن، کودهای NPK می‌توانند به کاهش ضایعات و هدررفت محصولات کشاورزی کمک کنند.
• تعادل محیطی: استفاده بهینه از این کودها به معنای کاهش نیتروژن‌های زائد و فسفر در آب‌های زیرزمینی و محافظت از محیط زیست است.
• سازگاری: کودهای NPK با بسیاری از محصولات کشاورزی سازگاری دارند و می‌توانند برای مختلف محصولات به کار روند.
• افزایش سودآوری: با افزایش عملکرد و کیفیت محصولات، کشاورزان می‌توانند سودآوری خود را افزایش دهند.

استفاده هوشمندانه و متناسب از کودهای NPK می‌تواند به بهبود کشاورزی و تولید محصولات کمک کند. از طرفی، نیاز به رعایت دقیق دستورالعمل‌ها و نظارت بر میزان استفاده از این کودها برای جلوگیری از احتمال افزایش زیاد نیتروژن یا فسفر در خاک و آب‌ها حائز اهمیت است.

معایب استفاده از کود های NPK

استفاده از کودهای NPK مزایای زیادی دارد، اما همچنین می‌تواند به معایب و مشکلاتی نیز منجر شود. در ادامه به برخی از معایب استفاده از این نوع کودها اشاره می‌شود:

• کاهش کیفیت بافت خاک: استفاده بیش از حد از کودهای NPK ممکن است منجر به کاهش بافت و ساختار خاک گردد. این امر می‌تواند خاک را فشرده‌تر و تخلخل خاک را کاهش دهد.
• آلودگی منابع آب: اگر نیتروژن و فسفر اضافی از خاک به آب‌های زیرزمینی یا سطحی جاری شوند، می‌توانند آلودگی منابع آبی و ایجاد مشکلات زیست محیطی مانند گسترش علف‌های هرز آبزی‌ها را افزایش دهند.
• مقاومت به کود: گیاهان ممکن است با گذشت زمان به کودهای NPK تا حدی مقاومت ایجاد کنند و نیاز به مقادیر بیشتری از کودها یا افزایش ترکیبات معدنی داشته باشند.
• هدررفت کود: استفاده نادرست از کودهای NPK ممکن است به هدررفت این کودها منجر شود. این هدررفت به رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی انتقال یافته و مشکلات زیست محیطی ایجاد کند.
• زیست تنوع: افزایش مقدار نیتروژن در محیط‌های طبیعی ممکن است به کاهش تنوع زیستی و افزایش تعداد علف‌های هرز برسد.
• وابستگی به کودها: استفاده بی‌رویه از کودهای NPK می‌تواند کشاورزان را وابسته به این نوع کودها کند و هزینه‌های تولید را افزایش دهد.
• نیاز به نظارت دقیق: استفاده از کودهای NPK نیازمند نظارت دقیق بر میزان و زمان اعمال آنهاست. اشتباهات در اعمال این کودها ممکن است به عوارض منفی منجر شود.

به‌طور کلی، استفاده از کودهای NPK نیازمند مدیریت دقیق و تعادل میان مقدار و زمان اعمال آنها است. این مسائل باید با شرایط خاک و نیازهای گیاهان در نظر گرفته شوند تا از مزایا و کاهش معایب استفاده از این نوع کودها بهره‌برداری شود.

انواع بسته بندی کود NPK

بسته‌بندی کودهای NPK به چندین شکل مختلف انجام می‌شود تا مصرف‌کنندگان، به سادگی بتوانند از آن ها استفاده کرده و از کیفیت و محتوای کود نیز حفاظت شود. بسته‌بندی‌های معمولی کودهای NPK به شرح زیر هستند:

1. کیسه‌های پلاستیکی: این بسته‌بندی‌ها معمولاً برای کودهای NPK در اشکال پودری یا دانه‌ای استفاده می‌شوند. کیسه‌های پلاستیکی معمولاً به ظرفیت‌های مختلفی ارائه می‌شوند، از 5 کیلوگرم تا 50 کیلوگرم و حتی بیشتر. این بسته‌بندی‌ها برای استفاده‌ی کشاورزان در مقیاس‌های مختلف مناسب هستند.
2. بشکه‌ بندی: برای کشاورزی‌ در مزارع بسیار بزرگ‌، کودهای NPK در بشکه‌های بزرگ یا کانتینرهای مخصوص مایع نیز بسته بندی می‌شوند. این بسته‌بندی‌ها معمولاً به شکل مایع می‌باشند و برای آبیاری و نهان‌سازی در ماشین‌آلات خاصی مناسب هستند.
3. بسته‌بندی‌های فویلی: برخی کودهای NPK در بسته‌بندی‌های فویلی کوچک عرضه می‌شوند که عمدتاً برای گلخانه‌ها و محیط های کوچک مناسب هستند. این بسته‌بندی‌ها به شکل دانه‌های کوچک یا قرص‌های فشرده بوده و مقدار مناسب کود برای نیاز گیاه به صورت دقیق در آن ها وجود دارد.

از دیگر اشکال و بسته بندی های رایج برای این نوع از کود ها میتوان به فرم های پودری، گرانول، قرص و ژله ای و … نیز اشاره کرد. توجه به بسته‌بندی مناسب کودهای NPK  اهمیت دارد چرا که از کیفیت و دوام کود حفاظت می‌کند و امکان حمل و نقل آسانتر را برای کشاورزان فراهم می‌آورد.

نتیجه گیری

کودهای NPK به عنوان کود ماکرو و کود پرمصرف در کشاورزی، نقش اساسی در تأمین نیازهای گیاهان به عناصر کلیدی نیتروژن، فسفر و پتاسیم دارند. این کودها با تأمین عناصر ضروری برای رشد، به افزایش بهره وری و کیفیت محصولات کشاورزی کمک شایانی می کنند. با این حال، باید توجه داشت که استفاده مداوم و بیش از حد از کود کامل ممکن است منجر به بروز مشکلاتی برای محیط زیست و انسان شود. بنابراین، استفاده متعادل و اصولی از این کودها برای حفظ سلامت خاک و محیط‌زیست ضروری است. شما میتوانید برای انتخاب و خرید کود NPK از مشاوره کارشناسان مزرعه دانش استفاده نمائید. همچنین برای اطلاع از قیمت کود ماکرو به وب سایت مزرعه دانش مراجعه نمائید.