سوسک خالدار خیار – شناخت آفت، کنترل و مبارزه

همه چیز درباره سوسک خالدار خیار

سوسک خالدار خیار، Diabrotica undecimpunctata، آفت عمده کشاورزی آمریکای شمالی است. نام دیگر سوسک خالدار خیار، کرم ریشه ذرت است. بسیاری از گونه‌های Diabrotica باعث آسیب به محصولات زراعی، به ویژه ذرت می‌شوند و این سوسک‌ها را به یک نگرانی در کشاورزی تبدیل می‌کند. به دلیل ماهیت زیرزمینی لاروهای این آفت، کنترل این حشرات سخت و پرهزینه است.

مشخصات آفت

تخم سوسک خالدار خیار

حشرات بالغ جفت گیری نکرده، در زیر برگ‌ها و زباله‌های اطراف جنگل‌ها و ساختمان‌ها زمستان گذرانی می‌کنند. با گرم شدن هوا بالغ‌ها مکان‌های مخفی خود را ترک می‌کنند، و ماده‌ها شروع به تخم گذاری می‌کنند. ظهور نسل اول بالغ از اواخر ژوئن تا اوایل جولای رخ می‌دهد. بسته به شرایط محیطی، یک تا سه نسل در سال دارد. برای تکمیل یک چرخه زندگی تقریباً شش تا نه هفته زمان می‌برد.

سوسک‌ها در اواسط بهار فعال می‌شوند و به سرعت شروع به پیدا کردن گیاهان میزبان برای تغذیه و تخم گذاری می‌کنند. ماده‌ها در سراسر مزرعه تخم گذاری می‌کنند، و تخم‌ها معمولاً بعد از 6 تا 9 روز تفریخ می‌شوند، و در شرایط دمای پایین ممکن است تا 30 روز طول بکشد. تخم‌ها زرد رنگ و بیضی شکل هستند که در دسته‌های 25 تا 50 تایی زیر سطح برگ یا در شکاف‌های خاک یا نزدیک پایه بوته‌های کدو قرار می‌دهند. و طول آن 0.7 میلی‌متر و عرض آن 0.5 میلی‌متر است.

لارو سوسک خالدار خیار

تخم‌های تازه گذاشته شده برای بقای خود کاملاً به رطوبت خاک وابسته هستند. پس از بیرون آمدن تخم‌ها، لاروها شروع به تغذیه از ریشه گیاهان می‌کنند. لاروهای بالغ تقریباً 12 میلی متر طول دارند. آن‌ها بدنی باریک و سفید با سه جفت پاهای بلند و قهوه‌ای دارند. لاروها دارای یک کپسول سر قهوه‌ای هستند. یک صفحه قهوه‌ای تیره در سمت پشتی آخرین بخش بدن لارو قرار دارد. لارو مرحله آخر یک محفظه کوچک در خاک می‌سازد و در داخل آن محفظه تبدیل به شفیره می‌شود.

شفیره

شفیره‌ها در ابتدا سفید هستند، اما با افزایش سن به زردی تبدیل می‌شوند و شبیه به بالغین می‌گردند. طول شفیره‌ها حدود 7.5 میلی متر و عرض آن 4.5 میلی متر است. دوره شفیرگی از 6 تا 10 روز متغیر است. سوسک خیار خالدار 6.4 میلی متر طول و سبز مایل به زرد با 12 نقطه سیاه روی بال‌های جلویی است. سر و پاها سیاه هستند و شاخک‌ها سیاه حدود 1.6 میلی متر طول دارند. بالغین بیشتر در صبح و اواخر بعد از ظهر فعال هستند.

حشره بالغ سوسک خالدار خیار

سوسک خالدار خیار در مرحله بالغ در نزدیکی ساختمان‌ها، قطعات چوبی یا در حصارهای چوبی زمستان گذرانی می‌کند. بالغین زمستان گذران پس از رسیدن دما به 15 تا 20 درجه سانتیگراد فعال می‌شوند.حشرات بالغ عمر طولانی دارند: 60 روز در تابستان و تا 200 روز در زمستان. حشرات بالغ 2 تا 3 هفته پس از خروج از مکان زمستان‌گذران شروع به تخمگذاری می‌کنند. لاروها از ریشه‌ها و ساقه‌ها در زیر خاک به مدت دو تا چهار هفته قبل از شفیره شدن تغذیه می‌کنند. در مراحل نابالغ با سوراخ کردن قاعده ساقه و ریشه گیاه باعث آسیب به گیاه می‌شود.

علائم خسارت سوسک خالدار خیار

سوسک خالدار خیار با تغذیه از ریشه، نشاء، گل و شاخ و برگ و انتقال بیماری باعث خسارت به کشاورزان می‌شود. تغذیه حشرات بالغ از گیاهان یا نشاها منجر به پژمردگی و کاهش عملکرد می‌شود. لاروها از ریشه و درون ساقه تغذیه می‌کنند. لاروها به گیاهان کوچک خسارت زیادی وارد می‌کنند. اما گیاهان بزرگتر به دلیل سیستم ریشه‌ای توسعه یافته خسارت کمتری می‌بینند. تغذیه توسط لاروها ممکن است بروز بیماری پژمردگی فوزاریوم را افزایش دهد.

حشرات بالغ همچنین با ایجاد زخم روی میوه‌ها به محصولات آسیب می‌رسانند، که ارزش بازار آن‌ها را کاهش می‌دهد. لاروها باعث آسیب به سطح یا پوست میوه‌هایی می‌شوند که با خاک در تماس هستند. این لاروها گاهی اوقات “کرم پوست” نیز نامیده می‌شوند. میوه‌های ملون با پوست صاف‌تر بیشتر در معرض آسیب هستند، به خصوص قبل از اینکه پوست میوه سخت شود.

سوسک خالدار خیار ناقل چه بیماری‌هایی است؟

باکتری Pseudomonas lachrymans که باعث پژمردگی باکتریایی می‌شود، می تواند در زمستان در روده سوسک‌ها زنده بماند. در بهار، سوسک خالدار خیار باکتری را از طریق مدفوع یا قسمت‌های آلوده دهان پخش می‌کنند. آسیب تغذیه‌ای روی برگ‌های جوان یا لپه‌ها منجر به ورود پاتوژن‌ها درون گیاهان می‌شود. این باکتری به سرعت در سیستم آوندی گیاه تکثیر می‌‌یابد، و شروع به ایجاد انسداد آوندها می‌کند که باعث پژمردگی می‌گردد. در بسیاری از جنس‌های cucurbits (هندوانه تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد)، سوسک‌های خالدار خیار ناقل بیماری‌های دیگری مانند ویروس موزاییک کدو، ویروس موزاییک خیار، ویروس موزاییک لوبیا، و ویروس لکه‌های کلروتیک ذرت هستند.

مدیریت سوسک خالدار خیار

 نظارت مزرعه بخش مهمی از برنامه کنترل سوسک خالدار خیار است. مزرعه باید به محض ظهور گیاهان یا انتقال نشاء، تحت نظارت باشد، تا از آسیب شدید به نشاء جلوگیری شود. (به طور مثال نظارت بر پنج گیاه در پنج نقطه در مزرعه (در مجموع 25 بوته) و محاسبه میانگین تعداد سوسک در هر بوته باشد.

اگر تعداد سوسک خالدار خیار از پنج یا بیشتر در هر بوته بالغ بیشتر شود، اقدامات کنترلی توصیه می‌گردد. در صورت بروز هر گونه خسارت سوسک خالدار در گیاهان جوان، اقدامات کنترلی باید فوراً انجام شود. در تولید ملون یا خیار، درمان زود هنگام برای مدیریت سوسک خالدار بسیار مهم است. تحقیقات باید متمرکز و هماهنگ شود، تا استراتژی‌های کنترل بیولوژیکی برای سوسک‌های خیار سریعتر انجام شود.

استفاده از دشمنان طبیعی (حشرات مفید)

برخی از دشمنان طبیعی مهمی که به سوسک‌های خیار حمله می‌کنند، عبارتند از: مگس‌های tachinid مانند Celatoria diabrotica، قارچ Beauveria و یک نماتد Howardula benigna. حشرات مفید می‌توانند به تخم‌ها، لاروها و حشرات بالغ روی گیاهان یا سطح خاک حمله کنند. نماتدهای بیماری‌زا برای سرکوب لاروها و شفیره‌های سوسک‌ها در خاک مشاهده شده‌اند. شواهد محکمی مبنی بر اینکه پاتوژن‌ها به طور موثر سوسک‌های بالغ را کنترل می‌کنند وجود ندارد، اما پاتوژن‌های قارچی و نماتدهای بیماری زا به صورت تجاری برای کنترل لارو در دسترس هستند. همچنین استفاده از آفت‌کش‌های زیستی تا حدی لارو سوسک‌های خیار در خاک را کنترل می‌کنند.

سایر روش‌های مدیریت آفت

• شخم زدن بقایای گیاهی
• تاخیر در کشت (باعث می شود سوسک‌ها پراکنده شده، و بیشتر تخم‌های خود را در مزارع و گیاهان دیگر گذاشته) و کشت متراکم تر برای به حداقل رساندن خسارت سوسک خالدار خیار موثر است
• خودداری از کاشت گیاهان زراعی (مانند لوبیا، ذرت و … ) در نزدیکی گیاهان میزبان سوسک خالدار
• استفاده از کشت مخلوط، به عنوان مثال استفاده از محصولات ردیفی مانند گندم سیاه Fagopyrum esculentum ، لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata (L و شبدر (Melilotus officinalis (L نیز در کنترل جمعیت سوسک‌های خیار و جذب حشرات مفید مؤثر است.
• استفاده از مواد شیمیایی آلی: مانند خاک رس و کائولین، برخی از مواد شیمیایی آلی هستند که می‌توانند برای مدیریت سوسک‌های خیار تا حدی مورد استفاده قرار گیرند.

استفاده از مالچ و آبیاری قطره‌ای

استفاده از مالچ و آبیاری قطره‌ای به کاهش رطوبت خاک در زیر میوه‌ها کمک می‌کند. و همچنین تغذیه سوسک‌ها را کاهش می‌دهد. تراکم سوسک خیار در گیاهان خیار رشد یافته در خاک غنی از مواد آلی و مالچ دار کمتر می‌باشد. این می‌تواند به این دلیل باشد که مواد آلی، جامعه میکروارگانیسم‌های مفید خاک را تقویت می‌کند که باعث دفاع درونی گیاهان می‌شود. همچنین مالچ‌های کاهی سبب کاهش سرعت حرکت سوسک‌ها و ایجاد پناهگاه برای حشرات شکارچی می‌باشند. نکته‌ای که در استفاده از مالچ کاه باید رعایت شود، این است که عاری از هر نوع علف‌های هرز و بقایای سم علف کش باشد.

استفاده از تله

گیاهان خانواده Cucurbitaceae غلظت بالایی از کوکوربیتاسین و سایر مواد فرار را به منظور دفاع از خود در برابر گیاهخواران آزاد می‌کنند. با این حال، این مواد شیمیایی برای سوسک‌های خیار جذاب هستند، بنابراین می‌توان از این گیاهان به عنوان محصولات تله استفاده کرد. محصولات تله باید دو هفته قبل از محصولات اصلی در حاشیه مزرعه کاشته شوند. حاشیه مزرعه مناطق مورد علاقه‌ای هستند که سوسک‌های خیار در آن تجمع می‌کنند. به دلیل زمان بندی، سوسک‌ها ابتدا جذب محصول تله می‌شوند تا محصول اصلی. قبل از اینکه حشرات بالغ شروع به تخم گذاری کنند، محصولات تله با حشره کش‌های موثر سمپاشی شود.

تله‌ها را می‌توان با انواع مختلفی از فرمون‌ها، کایرومون‌ها، آفت کش‌های گیاهی یا جاذب‌هایی که به کنترل جمعیت سوسک‌ها کمک می‌کنند طعمه گذاری کرد، در هنگام تله گذاری مزارع باید عاری از هر نوع علف هرز باشد.

کاشت گونه‌های مقاوم

کاشت گونه‌های مقاوم به سوسک های خیار: سوسک‌های خیار توسط ماده شیمیایی کوکوربیتاسین جذب گیاهان میزبان می‌شوند. این ماده شیمیایی به عنوان دفاعی در برابر حشرات گیاه خوار استفاده می‌شود و طعم تلخی به کدو می‌دهد.

این سوسک‌ها کوکوربیتاسین را می‌خورند و در بدن آن‌ها گنجانده می‌شود و آن‌ها را برای شکارچیان ناخوشایند می‌کند، که به محافظت در برابر شکارچیان و پارازیتوئیدها کمک می‌کند. بنابراین، پرورش دهندگان باید گونه‌های کوکوربیت را با سطوح کوکوربیتاسین کمتر انتخاب کنند، تا جذابیت آن برای سوسک‌های خیار کاهش یابد.

مبارزه شیمیایی

برای کنترل کامل سوسک خالدار بهتر است مبارزه شیمیایی با سایر موارد مانند؛ کنترل زراعی و بیولوژیکی همراه باشد. همچنین تناوب استفاده از سموم شیمیایی برای جلوگیری از ایجاد مقاومت در برابر آفت‌کش‌ها در سوسک‌ها مهم است. سوسک‌ها در بهار بیشترین فعالیت را دارند، بنابراین استفاده از حشره کش‌ ها به صورت محلول‌پاشی ممکن است دو بار در هفته در آن زمان از سال مورد نیاز باشد.

بر خلاف اکثر کدوها، هندوانه مستعد ابتلا به بیماری‌های پژمردگی نیست، و در صورت تعداد کم جمعیت نیاز به مبارزه شیمیایی نمی‌باشد، مبارزه شیمیایی فقط زمانی ضروری است که جمعیت سوسک‌ها در مزرعه زیاد و گیاهان کوچک می‌باشند. استفاده از حشره‌کش در مرحله لپه مانع از تغذیه سوسک‌ها می‌شود.

بسته به جمعیت سوسک‌ها در مزرعه، ممکن است برای جلوگیری از بیماری موزاییک خیار و بیماری‌های پژمردگی باکتریایی به محلول‌پاشی اضافی نیاز باشد. سموم شیمیایی موثر علیه این سوسک خالدار خیار مانند مالاتیون، سایپرمترین، دلتامترین، افوریا، کاراته زئون، آکتارا و … می‌باشد.

نتیجه گیری

سوسک خالدار خیار به عنوان یکی از آفات مهم در کشت و کار خیار، در نقش نهادی قرار دارد که می‌تواند به نقصانات جدی در محصولات، به ویژه بذر خیار، وارد کند. در  مقاله بالا به بررسی جزئیات مختلف مرتبط با این آفت می‌پردازد، از جمله ویژگی‌های فیزیکی و زیستی سوسک خالدار خیار که می‌تواند بر کیفیت و ایجاد نقصان در بذر خیار تأثیر گذار باشد. تخم‌گذاری و لاروهای این حشره نیز در بخش‌های “تخم سوسک خالدار خیار” و “لارو سوسک خالدار خیار” به عنوان یک فاکتور اصلی در پایداری و بهبود وضعیت بذر خیار مورد بررسی قرار می‌گیرند.

در بخش “علائم خسارت سوسک خالدار خیار”، اثرات منفی حملات این حشره بر روی گیاهان خیار، به ویژه بر بذر خیار، توضیح داده شده و در “سوسک خالدار خیار ناقل چه بیماری‌هایی است؟” به احتمال انتقال بیماری‌ها توسط این آفت اشاره می‌شود. بنابراین، مدیریت سوسک خالدار خیار نه تنها برای حفاظت از گیاهان خیار بلکه به منظور حفظ سلامت بذر خیار نیز بسیار حیاتی می‌باشد