کنه تارتن انجیر چیست؟ و چگونه با آن مبارزه کنیم؟

درخت انجیر یک درخت بومی ایران است و با اینکه پرورش درخت انجیر آسان است، مانند دیگر درختان تحت تاثیر آفات و بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین آفات درخت انجیر، کنه تارتن انجیر یا کنه اریوفید است. در این مقاله با این آفت و راه‌های از بین بردن کنه تارتن انجیر بیشتر آشنا می‌شویم.

آشنایی با آفت کنه تارتن انجیر

کنه اریوفیده (Eriophyidae) از آفات مهم درختان انجیر در ایران و جهان است. این آفت بیشترین خسارت را به درختان انجیر وارد می‌کند. کنه تارتن انجیر از جمله کنه‌هایی است که درختان انجیر ایران را گرفتار کرده و از کیفیت محصول درختان می‌کاهد.

این آفت در کشورهایی مانند هند، پاکستان، مصر، ترکیه و عراق نیز در باغات انجیر خسارت وارد می‌کند. از لحاظ شکل شناسی این کنه بسیار ریز بوده و دارای رنگ زرد متمایل به سبز است. نقطه‌های سیاه کوچکی نیز در هر دو طرف بدن خود دارد. کنه‌های بالغ 18-20 روز عمر می‌کنند. هر کنه تارتن ماده می‌تواند حدود 30-50 عدد تخم بگذارد که این تخم‌ها در مدت 6-8 روز به کنه بالغ تبدیل می‌شوند. در اوایل تیر ماه که هوا گرم می‌شود تعداد کنه‌ها روز به روز افزایش می‌یابد.

خسارت کنه تارتن انجیر

كنه اريوفيد انجير یا کنه تارتن در دو حالت خسارت شدید به درختان وارد می‌کند:

1. با تغذیه از شیره سلولی برگ‌ها موجب زردی و ضعف شدید درختان می‌شود. در صورت طغیان، این آفت موجب برگ ریزی و خزان زودرس درخت انجیر خواهد شد. که در این صورت میوه‌های انجیر نارس مانده و در نهایت می‌ریزند.
2. کنه تارتن انجیر ناقل بيماري ويروسي موزاييك انجير از بیماری‌های خطرناک درختان انجیر است.

کنه تارتن از شیره سلولی درخت تغذیه می کند. این کنه ابتدا در قسمت پشتی برگ ها لانه کرده و شروع به تغذیه از درخت می کند، در نتیجه این عمل، رنگ برگ ها تغییر کرده، قدرت فتوسنتزی خود را از دست می دهند و در نهایت شروع به ریزش می کند.

راه‌های مبارزه با کنه تارتن انجیر

جمعیت کنه انجیر در هوای گرم افزایش می یابد و خسارت آن بیشتر می‌شود. با افزایش رطوبت محیط جمعیت و میزان خسارت آفت کاهش می‌یابد. درخت انجیر در واقع تنهاترین درختی است، که میزبان این کنه است. کنه‌های ماده می توانند، در فصل زمستان زیر پوسته‌های اطراف ساقه زنده بمانند، تا زمستان بگذرد. تقویت درختان انجیر و حذف ساقه‌های خشکیده می‌تواند در جلوگیری از حمله کنه‌ها کمک کننده باشد. در واقع هرس درختان از عوامل موثر در کاهش خسارت کنه انجیر می باشد.

سموم شیمایی موثر بر کنه تارتن

با اینکه استفاده از سموم شیمیایی یک گزینه خوب برای مبارزه با انواع آفات است، اما این سمپاشی باید در زمان مناسب و با دوز مفید مورد استفاده قرار گیرد، وگرنه نه تنها آفات از بین نمی‌رود، بلکه سم پاشی بی رویه باعث از بین رفتن حشرات مفید نیز می‌شود که این موضوع خود در تشدید آفت زدگی درختان مسئله مهمی به شمار می‌رود. در کنترل کنه‌ها توسط سموم شیمیایی، با توجه به مقاوم شدن کنه، سموم باید به صورت متناوب محلول‌پاشی شوند. در ادامه سموم شیمیایی موثر برای مبارزه با کنه تارتن انجیر را معرفی می‌کنیم.

سم هگزاتیازوکس (نیسورون)

این کنه کش با اثراتی نفوذی، تماسی و گوارشی روی تخم ها و لاروهای کنه موجب از بین رفتن آن‌ها می شود، ولی اثری روی کنه‌های بالغ ندارد.

سم انویدور

این سم حاوی مواد موثری مانند اسپیرودیکلوفن و آبامکتین است. انویدور به کمک این مواد موثر، یک کنه کش تماسی بوده و کنه های ماده را در تمام مراحل رشدشان تحت تاثیر قرار داده و موجب کنترل کنه تارتن می شود.

بروموپروپیلات (نئورون)

این کنه کش تماسی و غیر سیستمیک بوده و دوام نسبتا طولانی دارد و می تواند روی تمامی مراحل زندگی کنه های تارتن انجیر موثر باشد.

آبامکتین

برای کنه تارتن انجیر موثر می باشد. این نوع سم از نوع تماسی، نفوذی و گوارشی است.

کلوفنتزین (آپولو)

سم موثر برای کنه تارتن انجیر بوده و روی تخم های آن موثر است، اما اثری روی کنه های بالغ ندارد.