فرمولاسیون آفت کش ها و کاربرد هر کدام

همه چیز درباره فرمولاسیون آفت کش ها و سموم

مواد شیمیایی آفت کش به طور معمول در حالت خام یا بدون فرمولاسیون مناسب، برای کنترل آفات در کشاورزی مناسب نیستند. این مواد خام معمولاً ترکیب‌های غلیظ و فعال دارند که در بسیاری از موارد به راحتی در آب حل نمی‌شوند یا از نظر شیمیایی پایداری ندارند. علاوه بر این، این مواد خام از نظر حمل و نقل و انبارداری نیز مشکلات زیادی دارند. برای مثال، در صورتی که این مواد به‌درستی نگهداری نشوند یا از روش‌های استاندارد برای حمل و نقل آن‌ها استفاده نشود، می‌توانند خطرات زیادی به همراه داشته باشند، هم برای کشاورزان و هم برای محیط زیست.

به دلیل مشکلاتی که استفاده از مواد شیمیایی خام ایجاد می‌کند، تولیدکنندگان سموم کشاورزی تصمیم به افزودن مواد افزودنی به این ترکیبات گرفته‌اند. این افزودنی‌ها معمولاً شامل خاک رس، حلال‌ها، مواد پایدارکننده و دیگر ترکیبات هستند که به بهبود عملکرد و افزایش ایمنی سموم کشاورزی کمک می‌کنند. به این ترتیب، فرمولاسیون آفت کش‌ها نه تنها باعث می‌شود که سموم به راحتی در آب حل شوند و به‌طور یکنواخت روی گیاهان پاشیده شوند، بلکه به افزایش پایداری این سموم و کاهش خطرات آن‌ها برای محیط زیست نیز کمک می‌کند. این مواد افزودنی، که به‌عنوان حامل عمل می‌کنند، از ترکیبات فعال در سموم استفاده نمی‌کنند و تنها برای تسهیل مصرف و افزایش اثربخشی آن‌ها استفاده می‌شوند.

آفت کش‌های شیمیایی خام که فرموله نشده‌اند برای کنترل آفات مناسب نیستند. در فرآیند فرموله کردن آفت کش، باید مقدار کمی از ماده موثر (Active Ingredient) در سطح زیادی از مواد بی اثر پراکنده شود. این فرآیند باعث بهبود اثربخشی، نفوذ، پایداری، ایمنی و … در سموم کشاورزی می‌شود. به ترکیب ماده موثر و مواد بی اثر، فرمولاسیون آفت کش می‌گویند. هر فرمولاسیون آفت کش شامل:

• ماده فعال یا ماده موثره، (که هدف آن کنترل آفت است)
• حامل‌ها مانند حلال آلی، مواد معدنی، خاک رس،
• سورفکتانت‌ها،
• تثبیت کننده‌ها، رنگ‌ها، بهبود دهنده‌ها است.

میزان ماده موثر و نوع فرمولاسیون بر روی برچسب آفت کش‌ها نوشته می‌شود. درصد در فرمولاسیون به صورت وزن ماده موثره در وزن یا حجم محصول بیان می‌شود. برای مثال قارچ کش تیلت (مایع) با فرمولاسیون EC 25% حاوی 25 گرم ماده موثر در 100 میلی‌لیتر است. و حشره کش استامی پراید (پودری) با فرمولاسیون SP 20% حاوی 20 گرم ماده موثر در 100 گرم می‌باشد.

انواع فرمولاسیون آفت کش‌ها و سموم شیمیایی

فرمولاسیون به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• مایع: محلول، امولسیون
• خشک: پودری، گرانول، قرص،…

مایع غلیظ امولسیون شونده (EC)

امولسیون روغن در آب (EW)

امولسیون روغن در آب (EW) یکی از انواع پیشرفته فرمولاسیون آفت کش است که برای کنترل آفات در کشاورزی استفاده می‌شود. این نوع فرمولاسیون با هدف حل مشکل عدم حل شدن ماده فعال در آب طراحی شده است. در فرمولاسیون EW، ماده فعال که در آب نامحلول است، به شکل امولسیون روغن در آب فرموله می‌شود. به عبارتی، این ماده فعال به صورت ذرات روغنی در آب معلق می‌شود و از این طریق به راحتی می‌تواند روی سطح گیاهان پخش شود و آفات را از بین ببرد.

از نظر زیست محیطی و سم شناسی، فرمولاسیون EW مزایای بیشتری نسبت به EC (مایع غلیظ امولسیون شونده) دارد. در فرمولاسیون‌های EC، مواد روغنی به دلیل ترکیب مستقیم با آب و همچنین استفاده از حلال‌های شیمیایی ممکن است مشکلاتی برای محیط زیست ایجاد کنند، از جمله آلودگی خاک و آب. اما در فرمولاسیون EW، به دلیل استفاده از روغن‌های با منشاء طبیعی و سازگاری بیشتر با محیط زیست، آسیب‌های زیست‌محیطی کاهش می‌یابد. به همین دلیل، فرمولاسیون EW به عنوان گزینه‌ای بهتر و ایمن‌تر نسبت به فرمولاسیون‌های قدیمی‌تر شناخته می‌شود.

همچنین، یکی دیگر از مزایای فرمولاسیون آفت کش EW، سازگاری بهتر با شرایط آب و هوایی مختلف و قابلیت نفوذ بیشتر در سطح گیاه است. این نوع فرمولاسیون به‌ویژه در کشاورزی‌های حساس به محیط زیست و محصولاتی که کیفیت و سلامت نهایی آن‌ها اهمیت زیادی دارد، استفاده می‌شود. همچنین، به دلیل نیاز کمتر به استفاده از حلال‌های شیمیایی، این فرمولاسیون ایمن‌تر و بهینه‌تر از نظر کاربرد در محیط‌های حساس به شمار می‌رود.

در این میان، فرمولاسیون آفت کش EW به کشاورزان این امکان را می‌دهد تا با کمترین تأثیرات منفی بر محیط زیست، آفات را کنترل کرده و به حفظ تعادل زیستی در مزارع کمک کنند. به طور کلی، سموم کشاورزی که به این روش تولید و استفاده می‌شوند، گزینه‌ای مؤثرتر و پایدارتر برای حفظ محصولات و کاهش آسیب‌های محیطی محسوب می‌شوند.

از آنجا که امروزه توجه به محیط زیست و استفاده از تکنولوژی‌های پایدارتر در کشاورزی اهمیت بیشتری یافته است، این فرمولاسیون آفت کش به دلیل توانایی خود در کاهش اثرات مخرب بر روی منابع طبیعی و همچنین افزایش کارایی در دفع آفات، به یکی از فرمولاسیون‌های پرطرفدار و مورد توجه در این حوزه تبدیل شده است.

مایعات محلول (SL)

مایعات محلول (SL) یکی از رایج‌ترین و کارآمدترین روش‌ها برای آماده‌سازی و استفاده از آفت‌کش‌ها در کشاورزی است. در این نوع فرمولاسیون، ماده فعال به صورت کامل در یک مایع حلال حل می‌شود و محلولی شفاف و یکنواخت ایجاد می‌کند. یکی از ویژگی‌های کلیدی فرمولاسیون آفت کش SL این است که ماده فعال در آن به‌طور کامل در حلال (که می‌تواند پایه آبی یا روغنی داشته باشد) حل می‌شود و این امر باعث می‌شود که محلول تولید شده از پایداری بالایی برخوردار باشد و ته نشین نشود.

این فرمولاسیون آفت کش به دلیل انحلال‌پذیری بالای ماده فعال در حلال، مناسب‌ترین روش برای سمپاشی به شمار می‌رود. به ویژه برای کشاورزان که به دنبال راه‌حلی ساده و سریع برای کنترل آفات هستند، مایعات محلول (SL) به دلیل کاربرد آسان، انتخابی مناسب محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این فرمولاسیون این است که در صورت ترکیب با آب یا مواد حامل دیگر، محلولی کاملاً یکنواخت و بدون رسوب تشکیل می‌دهد. این خاصیت به کشاورزان این امکان را می‌دهد که فرایند سمپاشی را بدون دغدغه ته‌نشینی مواد و با دقت بالاتر انجام دهند.

یکی از مزایای دیگر فرمولاسیون آفت کش SL این است که به کشاورزان کمک می‌کند تا از حداکثر کارایی ماده فعال بهره‌مند شوند، زیرا تمامی ماده شیمیایی در فرایند سمپاشی به صورت یکنواخت پخش می‌شود و تأثیر بیشتری بر روی آفات دارد. همچنین، این فرمولاسیون در مقایسه با برخی دیگر از انواع سموم کشاورزی، از پایداری شیمیایی بالاتری برخوردار است و ماندگاری طولانی‌تری روی سطح گیاهان دارد.

با توجه به مزایای ذکر شده، مایعات محلول (SL) در کشاورزی مدرن به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای کنترل آفات شناخته می‌شود. کشاورزان می‌توانند با استفاده از این نوع فرمولاسیون، از محصولات خود به بهترین نحو محافظت کنند و همزمان تأثیرات منفی کمتری بر محیط زیست داشته باشند. همچنین این فرمولاسیون به دلیل عدم نیاز به تکان دادن مداوم در حین استفاده و سادگی در ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل، مورد توجه بسیاری از کشاورزان قرار گرفته است.

در نهایت، استفاده از سموم کشاورزی در قالب فرمولاسیون‌های مختلف مانند SL، نه‌تنها کارایی بالایی دارد، بلکه با استفاده بهینه و مدیریت‌شده، می‌تواند به حفاظت از محصولات و کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک کند. بنابراین، انتخاب نوع مناسب فرمولاسیون برای کشاورزان اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند بر کیفیت و کمیت محصولات تأثیر مستقیم بگذارد.

فرمولاسیون گرد و غبار (D)

پودر با قابلیت تر شوندگی یا پودر وتابل (WP)

پودرهای وتابل دارای فرمولاسیون ذرات خشک و ریز هستند. پودر وتابل در اصل گردی است حاوی ماده موثر که با ماده خیس کننده همراه است. پودر وتابل حاوی 95% ماده فعال با وزن 50% یا بیشتر است.

این نوع آفت کش‌ها با آب مخلوط و اسپری می‌شوند. ماده فعال در آب نامحلول است و با استفاده از ترکیباتی مانند خاک رس و به کمک امولسیفایرها در آب تعلیق می‌شود. محلول نیاز به همزنی مداوم دارد. برای اختلاط این نوع آفت کش از همزن‌های مکانیکی استفاده می‌شود.

پودرهای محلول(SP / WSP)

در فرمولاسیون آفت کش، ماده موثره به صورت پودر بسیار نرم با کمی ماده خیس کننده همراه است. این پودر به آسانی در آب حل می‌شود. محلول حاصل از ترکیب این نوع آفت کش با آب، به آسانی ته نشین نمی‌شود. پودرهای محلول در آب شبیه پودرهای وتابل هستند با این تفاوت که در ترکیب با آب به شکل محلول واقعی در می‌آیند و نیاز به هم زدن مداوم ندارد.

گرانول یا پودر قابل انتشار (WDG / DF)

این فرمولاسیون آفت کش، بسیار شبیه به SP است با این تفاوت که بصورت گرانول‌هایی با قابلیت اندازه گیری فرموله شده‌ است. سموم با فرمولاسیون WDG باید با آب ترکیب شوند و نیاز به هم زدن مداوم دارند.

گرانول (G)

فرمولاسیون آفت کش، گرانول شبیه به فرمولاسیون گرد و غبار است. با این تفاوت که ذرات، سنگین‌تر و بزرگ‌تر هستند. گرانوله کردن به معنی به شکل دانه درآوردن است. در گرانول‌ها، دانه‌ها تقریبا هم اندازه هستند و در حـدود 0.1 تا 50 میلیمتر می‌باشند. در فرمولاسیون گرانول، مقدار ماده فعال نسبتا پایین است و حدود ۱ تا ۱۵ درصد وزن را تشکیل می‌دهد. بیـشترین کاربرد گرانول ها برای استعمال مواد شیمیایی در خاک، کنترل علف‌های هرز، نماتدها، حشرات خاک زی و یا جذب گیاه از طریق ریشه است.

پلت (P)

فرمولاسیون آفت کش، پلت شبیه به گرانول‌ها است. با این تفاوت که همه ذرات از نظر وزن و شکل مشابه هستند.

سوسپانسیون غلیظ (SC/F/L)

این فرمولاسیون آفت کش، ترکیبی از مایع امولسیون شونده (EC) و پودر وتابل (WP) است. و زمانی کاربرد دارد که ماده فعال جامد باشد و در آب یا روغن قابل حل نباشد. در اینصورت ماده فعال را به خاک رس یا پودرهای بسیار ریز دیگر آغشته می‌کنند و این پودر را در مقدار بسیار کمی از مایع ترکیب می‌کنند. ترکیب به دست آمده یک مایع کاملا غلیظ است. آفت کش‌های با این فرمولاسیون باید با سمپاش‌های دارای همزن استفاده شوند تا رسوب نکنند.

حجم بسیار کم (ULV)

فرمولاسیون آفت کش بسیار کم حجم هستند و ممکن است حاوی 100 درصد ماده فعال باشند. بسیاری از این سموم کشاورزی با آب یا روغن مخلوط می‌شوند. این نوع فرمولاسیون آفت کش مختص برنامه کاربردي در کشاورزي، جنگل داري، و کنترل آفات هستند.

نکات خرید فرمولاسیون سموم کشاورزی

1. توجه به تجهیزات مناسب هر فرمولاسیون برای سمپاشی
2. شرایط محیط سمپاشی بایستی متناسب با فرمولاسیون باشد
3. آیا فرمولاسیون انتخاب شده میتواند به هدف مدنظر برسد و به اندازه کافی در نقطه مدنظر بماند تا اینکه آفت مد نظر را کنترل نماید؟
4. میزان آسیب و مضرات فرمولاسیون در محیط چقدر می باشد؟
5. آیا میتوان فرمولاسیونی با خطرات کمتر انتخاب کرد که به همان اندازه موثر باشد؟