شب پره مینوز گوجه فرنگی، روشهای کنترل و مبارزه

همه چیز درباره شب پره مینوز گوجه فرنگی

شب پره مینوز گوجه فرنگی (Tuta absoluta) آفت مهاجم و مخرب جدی گوجه فرنگی در سراسر جهان است. اگر اقدامات کنترلی علیه آن انجام نشود، به محصول گوجه فرنگی در گلخانه و در مزارع باز صد در صد خسارت می‌زند. به دلیل پتانسیل تولید مثل بالا، توانایی پراکندگی و تحمل شرایط محیطی، به مزارع گوجه فرنگی در اکثر کشورهای تولید کننده در اروپا، آفریقا و آسیا حمله می‌کند. فعالیت شب پره مینوز گوجه فرنگی از آمریکای جنوبی آغاز و اولین بار سال 2006 در اسپانیا معرفی شد، از آنجا به سایر نقاط جهان گسترش یافت.

این آفت برای اولین بار در ایران، سال 1389 از اکثر استان های نیمه غربی کشور و در پی آن در سایر استان‌ها گزارش شد. میزبان این آفت گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل دلمه، علف های هرز خانواده سولاناسه است.

مشخصات شب پره مینوز گوجه فرنگی

شب پره مینوز گوجه فرنگی پروانه کوچک با طول بدن 5-7 میلی متر و طول بال 10-14 میلی متر است. پروانه دارای پولک‌های خاکستری نقره ای و لکه‌های سیاه روی بال‌های جلویی است. شاخک بلند، رشته‌ای با فلس های سیاه و قهوه‌ای هستند. لارو در سن اول سفید و در سن دوم تا چهارم مایل به سبز یا صورتی روشن در می‌آید. شفیره در ابتدا به رنگ مایل به سبز دیده می‌شود و در نزدیکی خروج حشره کامل به رنگ قهوه‌ای تیره در می‌آید.

یک حشره ماده در طول چرخه زندگی خود تقریبا 260 تخم می گذارد. و تخم ها را به صورت انفرادی در قسمت بالایی بوته (برگ ها، ساقه ها و کاسبرگ های جوان) قرار می دهد. کل چرخه زندگی شب پره مینوز بسته به شرایط محیطی در 29 تا 38 روز کامل می‌شود. این آفت حدود 10-12 نسل در سال تولید می‌کند، و به صورت تخم، شفیره و حشره بالغ زمستان گذرانی می‌کند. اما برای دفع این آفت از چه نوع حشره کش استفاده می شود؟

علائم خسارت شب پره مینوز گوجه فرنگی

شب پره مینوز به جوانه، گل و میوه‌های جدید حمله می‌کند، و به تمام مراحل رشدی گیاه گوجه فرنگی خسارت می‌زند. لاروها از بافت مزوفیل تغذیه می‌کنند و اپیدرم را دست نخورده باقی می‌گذارند. در نتیجه دالان‌های نامنظمی روی برگ‌ها ایجاد می‌شود. این خسارت لارو منجر به کاهش فتوسنتز در برگ‌های آلوده شده و دالان‌ها با گذشت زمان نکروز می‌شوند. لاروها زمانی که تراکم بالایی دارند به ساقه‌های جوان نفوذ می‌کنند، که رشد و نمو گیاه گوجه فرنگی را کاهش می‌دهند.

پس از میوه دهی، لاروها وارد میوه‌های کوچک می‌شوند و علاوه بر حفر تونل درون میوه باعث تهاجم عوامل بیماری زا و در نتیجه پوسیدگی میوه می‌شوند. تغذیه لاروها از میوه‌ها باعث کاهش کیفیت و ارزش بازار آن‌ها می‌گردد. بیشترین آسیب شب پره مینوز گوجه فرنگی، ناشی از فعالیت لاروها درون میوه‌ها است. در صورت عدم اقدام علیه آین آفت، خسارت می تواند به 100٪ برسد.

مدیریت آفت شب پره مینوز گوجه فرنگی

• حذف میزبان های ثانویه در مزرعه از جمله جنس‌های Solanum، Datura و Nicotiana
• استفاده از ارقام مقاوم و اصلاح شده
• استفاده از نشاء سالم
• افزایش مقاومت گیاه با تغذیه مناسب
• استفاده از مالچ بین ردیف‌های کاشت جهت گمراه کردن حشره
• نصب تله فرمونی جهت شکار انبوه (بسته به جمعیت آفت در مزرعه تعداد 20 تا 40 عدد تله در هکتار)
• نصب تله‌های نوری جهت شکار حشرات بالغ
• آبیاری منظم
• جمع آوری و معدوم نمودن میوه‌های آلوده و بقایای گیاهی بلافاصله پس از پایان کشت
•  استفاده از پارازیتوئیدها و دشمنان طبیعی مانند: Trichogramma pretiosum
• استفاده از حشره کش بیولوژیک مانند: باسیلوس تورجنسیس، اسپینوساد، آزادیراکتین
• استفاده از سموم شیمیایی پروکلیم فیت، اسپینوساد، تیودیکارب، ایندوکساکارب، آبامکتین، لوفنورون و …
• با توجه به فعالیت آفت در غروب و اوایل شب، بهتر است سمپاشی در غروب یا اوایل شب یا صبح زود انجام شود.
• جهت جلوگیری از ایجاد مقاومت در آفت، رعایت تناوب سموم شیمیایی الزامی است.