کودهای ریشه زا – انواع کودها و نحوه مصرف

برخی از کود های ریشه زا 2024

ریشه در گیاهان نقش اصلی بقا و استقامت را به عهده دارد. چرا که استقرار گیاه در بستر کشت توسط ریشه‌ها صورت می‌گیرد. تغذیه و جذب مواد غذایی موجود در خاک، جذب میزان زیادی آب و اکسیژن و انتقال آن‌ها به تمامی قسمت‌های گیاه نیز از طریق ریشه‌های مویین انجام می‌شود. بنابراین ریشه‌ها نقش اصلی و اولیه تغذیه گیاهان را بر عهده دارند. با استناد به این موضوع تقویت آن‌ها جهت افزایش عملکرد گیاه امری ضروری است که با استفاده از کودهای ریشه زا می‌توان به این امر دست پیدا کرد.

اهمیت ریشه زایی در کشاورزی­ روز به روز بیشتر می‌شود. بر این اساس ترکیباتی ساخته شده‌اند که با مکانیزم محرک رشد، منجر به توسعه رشد ریشه‌های گیاهان می­‌شود. این ترکیبات به ویژه در کشت‌های سبزی و صیفی، غلات و محصولات گلخانه‌ای می‌توانند اثر انکار ناپذیری روی این محصولات بگذارند. عناصر متعددی برای رشد و تقویت ریشه‌ها مورد نیاز است. اما دو عنصر فسفر و پتاسیم، رشد ریشه را به طور اختصاصی پشتیبانی می‌کنند. این عناصر سبب تقویت ریشه می‌شوند و همزمان با رشد و بهبود آن، سبب تشکیل مجموعه‌ای متراکم از ریشه‌های مویین می‌شوند.

بهترین زمان مصرف کودهای ریشه زا (کودهای محرک رشد ریشه)

کودهای ریشه زا را در هر مرحله از رشد گیاه می‌توان استفاده کرد. بهترین زمان مصرف کودهای ریشه‌زا در اوایل کشت گیاه و زمان‌هایی است که هنوز ریشه رشد کافی نداشته یا در اثر بیماری بخشی از ریشه‌ها آسیب ببینند. که در این صورت حتماً باید در ابتدا درمان انجام شود سپس برای رشد و تقویت ریشه اقدام کرد.

با ازدیاد ریشه‌ها در خاک، میزان آب و املاح بیشتری توسط گیاه از قشرهای پایین­تر خاک جذب می‌شود. باتوجه به افزایش بیماری‌هایی که در خاک به ریشه محصولات کشاورزی، باغی و گلخانه ای حمله کرده و باعث پوسیدگی ریشه و زوال این گیاهان می‌گردند، استفاده از ترکیبات ریشه زا پس از درمان ریشه‌ها نیز بسیار مهم بوده و در بهبود و سلامتی گیاهان نقش بسزایی دارد.

هورمون‌های ریشه زا

احتمالاً تاکنون نام هورمون ریشه‌زایی را شنیده‌اید. نام این هورمون مشهور اُکسین است. البته هورمون‌های آبسیزیک اسید و جیبرلین نیز در غلظت‌های کم، محرک تولید و رشد ریشه‌ها هستند.

معرفی کودهای ریشه زا مؤثر

کودهای ریشه زا متنوعی در بازار فروش جهت بهبود رشد ریشه وجود دارد که در فرمول مواد اولیه اغلب آنها حتما سه عنصر فسفر، پتاسیم و ازت دیده می‌شود. باید توجه داشت میزان ازت در کودهای مورد استفاده برای این منظور، از دیگر عناصر کمتر باشد. زیرا نیتروژن (ازت) سبب رشد رویشی در بخش‌های سبز گیاه شده و مانع رشد بهینه ریشه می‌شود.

اسیدهای آمینه آزاد نیز در اولین مراحل رشد برای گیاهان ضروری هستند. اسیدهای آمینه همچنین به عنوان مواد شیمیایی طبیعی کلاته کننده برای ریز مغذی‌ها عمل کرده و سبب افزایش بهبود شرایط تغذیه‌ای محصولات نیز می‌شوند. کودهایی با ترکیبات 10-40-10 ، 10-52-10 ، 10-53-10 ، 34-52-00 ، بیورادیکانت، وی روت، ریژو، بومباردیر، ایزابیون، سید تریتمنت و … به دلیل بالا بودن میزان فسفر و دیگر عناصر مؤثر در ریشه زایی و توسعه و گسترش ریشه، جزء بهترین فرمولاسیون‌ها هستند؛ که در ادامه ویژگی ها و مواد تشکیل دهنده هر کدام را به اختصار توضیح می‌دهیم.

کود 10-40-10 NPKing ایتالیا

کود کامل کینگ 10.40.10 از کمپانی گربی ایتالیا و حاوی عناصر اصلی گیاه (ازت، فسفر و پتاس) و ریزمغذی‌های كلات شده می‌باشد. این کود به صورت مایع بوده و قابل مصرف در جهت تحریک ریشه‌زایی، افزایش گل‌دهی و همچنین تشکیل میوه‌هاست. کود 10-40-10 NPKing قابل مصرف در تمامی كشت‌ها اعم از زراعی، باغی و بویژه گلخانه‌ای است. میزان مصرف آن به صورت محلول‌پاشی در کشت‌های زراعی به میزان 1 کیلوگرم در هکتار و به صورت محلول‌پاشی در باغات 1.5 تا 2.5 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.

کود 10-50-10 NPK فرتی گل گلسم

کود NPK 10.50.10 فرتی گل، کود کامل پودری می‌باشد که عناصر اصلی نیتروژن، فسفر و پتاسیم مورد نیاز گیاه را تأمین می‌نماید. مواد اولیه این کود از کمپانی یوروسالیدز هلند بوده و قابل مصرف در جهت تحریک ریشه‌زایی و افزایش گل‌دهی و تشکیل میوه است. همچنین قابل استفاده در انواع سیستم‌های آبیاری می‌باشد و در تمامی محصولات کشاورزی از جمله كشت های زراعی، باغی، زینتی و گلخانه‌ای می‌توان از آن استفاده نمود. میزان مصرف کود فسفر بالای 10-50-10 فرتی گل، به صورت محلول‌پاشی 3 تا 5 کیلوگرم در هکتار و به صورت آبیاری 10 تا 15 کیلوگرم در هکتار است.

کود کامل NPK 10-52-10 گروگرین

کود NPK 10.52.10 گروگرین محصول کشور بلژیک و حاوی عناصر اصلی مورد نیاز گیاه (ازت، فسفر و پتاس) و ریز مغذی‌های كلات شده است. و قابل مصرف در جهت تحریک ریشه‌زایی و افزایش گل‌دهی و تشکیل میوه می‌باشد. این کود قابل استفاده در انواع سیستم‌های آبیاری و همچنین قابل مصرف در تمامی محصولات کشاورزی از جمله كشت‌های زراعی، باغی، زینتی و گلخانه‌ای می‌باشد. به راحتی در آب حل شده، و توسط گیاه جذب و استفاده می‌شود. هم به صورت محلول‌پاشی و هم همراه آبیاری قابل استفاده است.

با توجه به درصد بالای عنصر فسفر در این ترکیب بهترین زمان استفاده ابتدای فصل برای افزایش ریشه‌زائی و تحریک گیاه برای گل‌دهی می‌باشد. این کود سرعت نفوذ سریع و جذب بالا در اندام های گیاهی دارد و دارای حلالیت بسیار بالا می‌باشد. کود 10.52.10 گروگرین فاقد کلر، سدیم و فلزات سنگین است و از مواد با خلوص بالا تهیه شده است. میزان مصرف این کود به صورت محلول‌پاشی 3 تا 5 کیلوگرم در هکتار و به صورت آبیاری 10 تا 15  کیلوگرم در هکتار است.

کود کامل NPK 10-53-10 نوتریویت

کود 10.53.10 NPK نوتریویت از کمپانی وی ان پرن هلند و همچنین حاوی10  درصد نیتروژن کل، 53 درصد فسفر، 10 درصد پتاسیم و عناصر ریزمغذی به فرم کلاته است. این کود با داشتن درصد بالای عنصر فسفر سبب تحریک ریشه زایی و افزایش گلدهی در گیاهان می­‌شود. فسفر در تأمین انرژی برای فعالیت‌های گیاه و کامل کردن چرخه‌های رشد و نمو نقش کلیدی را بر عهده دارد. استفاده از این محصول در ابتدای فصل رشدی گیاهان و درختان بارده، سبب قوی شدن گیاهان و همچنین جذب بهتر عناصر از طریق افزایش ریشه‌های تقویت شده می‌شود. این کود کامل حاوی عناصر کم مصرف نظیر بر، مس، آهن، منگنز، مولیبدن و روی می‌باشد که بسیاری از نیازهای گیاه را تأمین می‌کند. میزان مصرف کود 10.53.10 نوتریویت به صورت محلول‌پاشی به میزان 1 تا 4 کیلوگرم در 1000 لیتر آب و به همراه آب آبیاری 10 تا 40 کیلوگرم در هکتار می‌باشد.

کود مونو پتاسیم فسفات 34-52-0 جانگوارد

مونو پتاسیم فسفات 0.52.34 جانگوارد ترکیه‌ای حاوی 52٪  فسفر و 34٪ پتاسیم است. این کود برای تأمین پتاسیم و فسفر در گیاهان باغی، گلخانه­‌ای، گیاهان زراعی و چمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. مونوپتاسیم فسفات دارای خلوص بالا بوده و عاری از کلر، سدیم و عناصر سنگین است. این کود به صورت کود آبیاری در جایی که مصرف نیتروژن باید پایین نگه داشته شود، توصیه می‌شود.  مونو پتاسیم فسفات دارای خاصیت بافری بوده و می تواند pH آب را در محدوده خنثی و یا کمی اسیدی نگه دارد. نحوه مصرف این کود به صورت محلول­پاشی به میزان 2.5 تا 5 کیلوگرم در هزار لیتر آب و به همراه آب آبیاری 10 تا 15 کیلوگرم در هکتار است.

استفاده از کود مونو پتاسیم فسفات علاوه بر افزایش میزان ریشه‌زایی موجب تنظیم سنتز پروتئین در گیاه و در نتیجه افزایش تقسیم سلول­‌ها و رشد بهتر گیاه می­‌شود.  این کود همچنین موجب حفاظت از گیاه به هنگام فصل سرما و در هوای خشک، افزایش تنفس و تعریق گیاه و در نتیجه جذب بیشتر مواد مغذی از خاک می­‌گردد. مونو پتاسیم فسفات با بیشتر کودهای محلول درآب به جز ترکیبات حاوی کلسیم یا منیزیم (به استثنای کلات ها) قابل اختلاط است.

کود مایع آلی سید تریتمنت نوتری تک

کود نوتری تک سید تریتمنت حاوی عناصر اسید فسفریک، هیدروکسید پتاسیم، اکسید روی، اسید هیومیک و مواد آلی می‌باشد. این ترکیب یک سوسپانسیون مناسب جهت استفاده پیش از کاشت می‌باشد. آغشته کردن بذر گیاهان با این کود قبل از کاشت باعث بهبود ریشه‌زایی و گسترش ریشه‌های مویین، جذب بهتر آب و مواد غذایی توسط گیاه، افزایش قدرت جوانه زنی و استقرار مطلوب گیاهچه در اوایل دوره رشد و بهبود گلدهی می‌شود. کود مایع آلی سید تریتمنت نوتری تک سبب افزایش وزن هزار دانه در غلات و در نهایت افزایش کیفیت و کمیت محصول می‌گردد. این کود را به میزان یک لیتر در 2 تا 5 لیتر آب رقیق نموده و پس از بهم زدن کامل، آن را روی بذرها پاشیده و مخلوط کنید تا بذر کاملاً به آن آغشته گردد پس از خشک شدن بذر، آماده کشت است.

کود مایع آلی ایزابیون

کود مایع آلی ایزابیون از کمپانی سینجنتا سوئیس محصولی با منشأ طبیعی است. که از هیدرولیز منابع غنی آمینو اسیدی به دست آمده است. این کود برای افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی، رشد و ریشه‌دهی بهتر نشاء، بهبود رنگ، طعم و اندازه میوه، و کمک به همرسی میوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کود ایزابیون با تأمین متعادل اسیدهای آمینه، پیتیدها و عناصر غذایی معدنی مورد نیاز، جانی دوباره به گیاه می‌دهد.

ایزابیون مقاومت گیاه را در برابر استرس‌های محیطی افزایش می‌دهد و کمک می‌کند تا گیاه حتی در مراحل بسیار حساس گل‌دهی و تشکیل میوه بتواند مواد غذایی مورد نیاز خود را به خوبی جذب نماید. این کود همچنین با تغذیه باکتری‌ها و قارچ‌های مفید خاک باعث توسعه آن‌ها در بخش اطراف ریشه (ریزوسفر) و ممانعت از ورود عوامل بیمارگر به اطراف ریشه می‌گردد. ایزابیون را به صورت محلول‌پاشی یا آبیاری به میزان 2 تا 5 لیتر در هکتار استفاده کنید.

کود وی روت

کود وی روت حاوی 4 درصد پتاسیم، 15 درصد کربن آلی، 35 درصد ماده آلی و 2 درصد نیتروژن است. این محصول یک تركیب آلی به فرم مایع بوده و مختص ریشه زایی در گیاهان می‌باشد. وی روت را می­توان در تمامی كشت های زراعی، باغی و گلخانه ای، به همراه آب آبیاری استفاده کرد.

کود بیورادیکانت

کود بیورادیکانت از طریق تعادل در عناصر ماکرو و میکرو تاثیر بسزایی در تقویت و توسعه رشد ریشه و رشد رویشی گیاهان دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که بیورادیکانت در گیاهانی که به وسیله نماتدها، قارچ‌ها، حشرات یا مدیریت نادرست دچار آسیب ریشه‌ای شده‌اند، اثرات موثر و مقاومتی ایجاد می‌کند. بیورادیکانت می‌تواند به عنوان یک روش مکمل همراه با سایر اقدامات کنترلی و حفاظتی مانند هرس ریشه، کنترل نماتد، تامین مواد آلی و غیره مورد استفاده قرار گیرد. اسیدهای آمینه آزاد در بیورادیکانت در اولین مراحل رشد برای گیاه ضروری هستند. مواد تشکیل دهنده کود بیورادیکانت آمینواسیدهای آزاد، نیتروژن و عناصر ریز مغذی می‌باشد این کود همراه آبیاری قابل استفاده می‌باشد.

کود بمباردیر

کود مایع آلی بمباردیر تحریک کننده زیستی برای رشد و توسعه ریشه است. استفاده از کود بمباردیر موجب رشد گیاه، بهبود فعالیت متابولیکی و آنزیمی، افزایش تقسیم سلولی، توسعه بهتر ریشه، افزایش بهره­‌وری و کیفیت محصول، افزایش سایز و کیفیت میوه و افزایش مقاومت گیاهان در مقابل استرس‌های محیطی می‌شود. بمباردیر مورد استفاده در انواع گیاهان زراعی، باغی، گلخانه‌ای، گیاهان زینتی، آپارتمانی و صیفی‌جات است. میزان مصرف این کود به همراه آب آبیاری 5 تا 10 لیتر در هکتار و به صورت محلول­پاشی 2 تا 3 لیتر در 1000 لیتر آب است.

کود ریژو

کود آلی ریژو اف ال حاوی ترکیباتی از جمله مواد آلی 18%، فسفر 6%، اسید آمینه آزاد 9%، نیتروژن 4%، اسید هیومیک 5% و اسید فولویک است. این ترکیب خصوصا در مراحل اولیه رشد در باغات و مزارع، جهت توسعه رشد ریشه مؤثر است. هیومیک اسید موجود در این محصول حاوی چندین نوع هورمون رشد می‌باشد، به همین دلیل ریژو اف ال، جزو کودهای محرک رشد محسوب می‌شود.

کود آلی ریژو یکی از کودهای ریشه زا می باشد که به دلیل افزایش رشد ریشه‌ها و افزایش حاصلخیزی خاک باعث فعالیت جانداران ریز و مفید در خاک می‌شود و به رشد رویشی و زایشی گیاهان کمک می‌کند. کود ریژو، در تمام دوره رویشی و زایشی گیاه همراه آبیاری و برای تمام محصولات در گلخانه ها و فضای باز قابل مصرف می‌باشد. این ترکیب مورد استفاده در انواع گیاهان زراعی، باغ، گلخانه‌ای، گیاهان زینتی، آپارتمانی و صیفی‌جات و … است. میزان مصرف کود ریژو در آبیاری با توجه به نوع و سن گیاهان بین 3 تا 5 لیتر در هکتار توصیه می‌شود.