همه چیز درباره میوه فرازگرا و نافرازگرا
میوههای حاصل از بذر به دو دسته کلی، فرازگرا و نافرازگرا تقسیم میشوند که هر یک ویژگیها و خصوصیات خاص خود را دارند. میوههای فرازگرا پس از جدا شدن از درخت یا بوته مادری، فرایند رسیدگی خود را ادامه میدهند و برای حفظ ارزش بازار پسندی خود، ممکن است نیاز به تحت شرایط مناسب دمایی و رطوبتی رسیدگی داشته باشند. از طرفی، میوههای نافرازگرا پس از برداشت دچار رسیدگی بیشتر نمیشوند و تاثیر چندانی از تیمارهای اتیلن نمیپذیرند. این دسته از میوهها از جمله توت فرنگی و مرکبات هستند. در این مقاله، به مطالعه مفصلی از ویژگیها و روشهای مدیریت میوههای فرازگرا و نافرازگرا خواهیم پرداخت.
بطور کلی میوه ها به دو دسته کلی فرازگرا (Climacteric) و نا فرازگرا (Non- Climacteric) تقسیم بندی میشوند.
میوه های فرازگرا
میوه فرازگرا و نافرازگرا یک فرآیند طبیعی است که پس از برداشت میوه اتفاق میافتد و در آن، میوه به طور مستقل از گیاه مادری فرآیند رسیدگی خود را ادامه میدهد. این فرآیند به واسطه تولید گاز اتیلن توسط میوهها رخ میدهد که به عنوان یک سیگنال برای آغاز فرایند رسیدگی عمل میکند.
در این فرایند، میوه ابتدا با افزایش میزان ترشی و کمیاب شدن قندهای مخزنی خود رسیدگی اولیه را آغاز میکند. سپس با افزایش تولید گاز اتیلن و فعال شدن مکانیسمهای بیولوژیکی داخلی، فرایند رسیدگی به طور کامل ادامه مییابد.
در این مرحله، مواد قندی به قندهای ساده تبدیل میشوند و مواد رنگی و عطری ایجاد میشود که به میوه طعم و رنگ مطلوبی میبخشد. همچنین، بافت میوه نرم و طراوتی میگیرد که به آن ارزش افزوده میدهد.
فرایند میوه فرازگرا و نافرازگرا میوهها بسته به نوع میوه، شرایط محیطی و فعالیت بیولوژیکی میوه، مدت زمان متفاوتی طول میکشد. با این حال، تنظیم دما، رطوبت و مقدار گاز اتیلن میتواند این فرآیند را کنترل کرده و کیفیت نهایی میوه را بهبود بخشد.
در نتیجه، فرایند فرازگری یکی از مهمترین مراحل در تولید و رسیدگی میوهها است که تاثیر بسزایی بر کیفیت، طعم، و ارزش غذایی نهایی محصول دارد.
میوه های فرازگرا یا میوه های وابسته به اتیلن پس از جدا شدن از درخت یا بوته مادری فرایند رسیدگی خود را بطور مستقل ادامه میدهند. به همین خاطر این میوهها در زمانی که کامل رشد پیدا کرده اند ولی هنوز بافت سفت و سبز دارند برداشت می شوند تا هنگام حمل و نقل دچار آسیب دیدگی نشوند و ارزش بازار پسندی خود را حفظ کنند. بنابراین این میوه ها را میتوان با اندکی اتیلن تحت شرایط مناسب دمایی و رطوبتی به مرحله رسیدگی هدایت کرد.
میوه های همچون گوجه فرنگی، زرد آلو، کیوی، هلو، انجیر، شلیل، انبه، سیب، گلابی، موز، خربزه، پاپایا، به و سنجد فرازگرا هستند. با توجه به نوع میوه، اتیلن میتواند در تمام مراحل مختلف در فرایند رسیدگی میوه همچون رنگ، بافت و طعم آن تاثیر بگذارد.
میوه های نافرازگرا
میوه های نافرازگرا همچون توت فرنگی، مرکبات، گیلاس، انگور، انار، آناناس، زیتون، تمشک، توتفرنگی، خیار سبز، بادمجان، گیلاس، فلفل، انگور، آلبالو و بامیه پس از برداشت دچار رسیدگی بیشتر نمیشوند و نسبت به تیمارهای اتیلن واکنشی نشان نمیدهند. بنابراین این میوه ها هنگامی که دوره رشدی خود را بر روی گیاه مادری طی کرده اند، برداشت میشوند.