باغات مرکبات در کشور ما هر ساله مورد حمله آفات مختلفی قرار می‌گیرد. شناخت دقیق آفات مرکبات به هدف کنترل آنها بسیار مهم است. تنوع و تراکم این آفات در شمال، به علت متعادل بودن دما، بالا بودن میزان بارندگی و رطوبت نسبت به جنوب کشور بیشتر است. شناخت بیولوژی مهم ترین آفات مرکبات و استفاده درست و به موقع از روشهای مبارزه با آنها منجر به کنترل جمعیت آفت، کاهش مصرف سم و جلوگیری از تخریب محیط زیست می‌گردد. در این مقاله سعی بر این است که به بررسی چند آفت از مهم‌ترین آفات مرکبات بپردازیم و به این سوال پاسخ دهیم که چگونه آفات مرکبات را از بین ببریم.
مهم ترین آفات مرکبات کدامند؟
تریپس
تریپس (Thysanoptera) یکی از مهم ترین آفات مرکبات در باغات جنوب کشور و بخشی از نواحی شمال است. این حشرات نارنجی رنگ، تخم‌های خود را در روی برگ، میوه و سرشاخه‌های جوان قرار می‌دهند. این آفت در طول 2-3 هفته، یک نسل به وجود می‌آورد. تریپس مرکبات بیشتر به جوانه‌ها و سرشاخه‌های گل و میوه خسارت می‌زند. با رشد میوه، سلول‌های آسیب دیده از تغذیه حشره نیز رشد می‌کند و باعث بدشکلی پوست میوه می‌شود. برای مبارزه با این آفت راه‌های مختلفی وجود دارد. سموم شیمیایی موونتو، موسپیلان، افوریا، پروتئوس، دی کلرووس و … برای از بین بردن تریپس کاربرد خوبی دارد.
کنه
کنه‌ها که از آفات مهم مرکبات محسوب می‌شوند، تخم مرغی شکل و به رنگ قرمز یا مخملی هستند. تخم‌های این حشره بر روی سرشاخه درختان زمستان گذرانی می‌کند. کنه‌ها به سه دسته کنه زنگار (کنه نقره ای)، کنه قرمز مرکبات و کنه مرکبات جنوب یا شرق تقسیم می‌شوند. این آفت با مکیدن شیره گیاهی، کیفیت محصولات را کاهش و باعث بدشکلی میوه نیز می‌شود. برای مبارزه با کنه بهتر است سم پاشی زمستانه به همراه روغن پاشی انجام شود. و در صورت مشاهده اولین علائم آلودگی سمپاشی تابستانه در اوایل تیرماه صورت گیرد.سموم موثر علیه آفت کنه در مرکبات شامل: نیسورون، آبامکتین، نئورون، آدیوس، دانی ساربا، پروپارژیت و … هستند.
شپشک
شپشک‌ها که از آفات خسارت‌زا در مرکبات هستند، در شرایط طغیان و اپیدمی آسیب جدی به درختان وارد می‌کنند و در نهایت باعث ریزش برگ و میوه می‌شوند. این حشرات با تغذیه از شیره گیاه، مقدار زیادی عسلک ترشح می‌کنند که باعث جذب قارچ فوماژین می‌شوند و مرکبات را آلوده می‌نمایند. شپشک سپردار، شپشک ستاره‌ای، شپشک آرد آلود نمونه‌ای از انواع شپشک‌ها هستند که روی درخت مرکبات فعالیت دارند. برای مبارزه با آفات مرکبات، استفاده از روغن ولک با غلظت‌های مناسب در تابستان و زمستان باعث خفه شدن شپشک‌ها می‌شود. سم پاشی در مرحله پورگی به همراه روغن جمعیت شپشک‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. سموم موثر علیه سپردارها، کلرپیریفوس، سایپرمترین، موسپیلان، افوریا، آکتارا و … هستند.
بالشتک
از انواع آفات مرکبات می‌توان به بالشتک اشاره کرد. تخم این حشره به صورت پنبه‌ای و نیم دایره است. عموما بیش از 80 درصد تخم‌های بالشتک در قسمت زیری برگ و مابقی روی برگ تشکیل می‌گردند. این آفت با تغذیه از شیره گیاهی موجب ضعف در درختان می‌شود و با دفع عسلک باعث جذب قارچ فوماژین می‌گردد. مهم‌ترین و بهترین راه مبارزه با بالشتک استفاده از کفشدوزک استرالیایی است. هرس تاج قسمت‌های پایینی درختان و حذف شاخک‌های خشک از روشهای دیگر مبارزه با این آفت محسوب می‌شود. سموم شیمیایی موثر علیه آفت بالشتک مرکبات، سم آدمیرال، موونتو، استامی پراید، دورسبان، موسپیلان و … هستند.
شته
شته‌ها که در دسته مهم‌ترین آفات مرکبات قرار دارند؛ علاوه بر اینکه از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و عسلک ترشح می‌نمایند، به عنوان ناقل بیماری ویروسی تریستزا نیز شناخته می‌شوند. شته به دو دسته سبز و سیاه طبقه بندی می‌شود. لارو و حشره کامل کفشدوزک تاثیر و اهمیت قابل توجهی در کاهش جمعیت این آفت دارند. اگر جمعیت شته‌ها در اوایل فصل زیاد باشد، به هنگام شروع جوانه زنی می‌توان سمپاشی نمود. در این مرحله، شته کش چس یا پریمیکارب توصیه می‌شود.
پروانه مینوز برگ مرکبات
پروانه مینوز برگ مرکبات در اکثر باغات مرکبات هر ساله خسارت وارد می‌کند. لارو این آفت با ایجاد دالان‌هایی در اپیدرم برگ از پارانشیم آن تغذیه می‌کند. تغذیه آفت باعث چروک شدن و چین خوردگی برگ‌ها و ایجاد دالان‌هایی رنگ پریده روی سطح برگ می‌شود. در صورت بالا بودن خسارت، برگ‌ها زرد و خشک می‌شوند و نهایتا ریزش می‌کنند. برای مبارزه شیمیایی علیه پروانه مینوز مرکبات استفاده از سم آبامکتین و سموم سیستمیک توصیه می‌شود.
