زنگ زرد گندم را شناسیم
یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های قارچی در زمینه غلات، زنگ زرد گندم یا زنگ نواری است. این بیماری، علاوه بر گندم، به جو، چاودار، یولاف و حتی بسیاری از علف‌های هرز خانواده گندمیان حمله می‌کند. زنگ زرد گندم، در صورت فراهم بودن شرایط آب و هوایی مناسب، مانند باران‌ها و افزایش رطوبت هوا در فصل بهار، زودتر از زنگ قهوه‌ای و سیاه (زنگ برگ و ساقه) پدیدار میشود و در صورت آلودگی شدید، ممکن است به میزانی خسارت غیرقابل جبران به محصول وارد کند. این خسارت ممکن است شامل کاهش تعداد دانه در سنبله، کاهش وزن هزار دانه و چروکیدگی دانه باشد. یک راه موثر استفاده از قارچ کش آرتیا است.
زنگ زرد توسط قارچ Puccinia striiformis f.sp. ایجاد می شود و خسارت سنگینی را در تولید گندم در دنیا موجب می شود. دمای هوای بین ۸ تا ۱۳ درجه سانتیگراد برای جوانه زنی و نفوذ اسپورهای قارچ و دمای بین ۱۲ الی ۱۵ درجه برای توسعه قارچ ایده آل می باشد همچنین رطوبت آزاد بر روی سطح برگ لازمه جوانه زنی اسپورهای قارچ می باشد. استفاده نابهنگام از عنصر نیتروژن موجب تشدید بیماری می شود، همچنین اپیدمی میتواند با سرعت بالا طی یک هفته با توسعه آلودگی و دمای بالا بین ۲۰ الی ۲۵ درجه ایجاد شود. اما راهکار این بیماری قارچ کش آرتیا است.
تصویری از بیماری زنگ زرد گندم
راهکارهای کنترل زنگ زرد گندم
یکی از راهکارهای موثر در مقابله با بیماری زنگ زرد، استفاده از ارقام مقاوم می‌باشد. انتخاب ارقامی که دارای توانایی مقاومت در برابر نژادهای فیزیولوژیک جدید زنگ‌ها هستند، میتواند به کشاورزان به شدت کمک کند. همچنین، اجرای اقداماتی نظیر خودداری از مصرف بیش از حد کودهای ازته، کاهش آبیاری زیاد، و مقابله با علف‌های هرز نیز میتواند در کنترل بیماری زنگ زرد گندم تأثیرگذار باشد.
مبارزه شیمیایی هم می تواند در کنترل این بیماری مهم بسیار کارآمد باشد. یکی از سمومی که توانسته تاثیر فوق العاده ای در کنترل این زنگ زرد گندم بگذارد قارچ کش آرتیا از شرکت سینجینتا سوئیس هست.
همه چیز درباره قارچ کش آرتیا
قارچ کش آرتیا، سیستمیک از گروه تریازولهاست، که دارای دو نوع ماده فعال می‌باشد؛ حاوی ۲۵۰ گرم پروپیکونازول و 80 گرم سیپروکونازول در هر لیتر است. این ترکیب دارای خصوصیت‌های پیشگیری و درمانی قاطع است و به خوبی بیماری‌های زنگ غلات و سپتوریوز گندم را کنترل می‌کند. آرتیا به نحو موثری بر روی اکثر قارچ‌های آسکومیستها، بازیدیومیستها و دوترومیستها اثر می‌گذارد. این ترکیب از سنتز ارگوسترول در قارچ‌ها جلوگیری می‌کند و همچنین از جوانه‌زنی اسپور قارچ و رشد هیف بیماری‌زا جلوگیری می‌نماید. ماده فعال آرتیا یک ساعت پس از اسپری شدن، در اندام‌های هوایی گیاه جذب میشود و با مانع شدن از سنتز دیمتیل آمین، از تشکیل هوستوریوم قارچ‌ها در مراحل اولیه جلوگیری می‌کند.
تصویر محصول قارچ کش آرتیا
مقدار و موارد مصرف قارچ کش آرتیا
در مرحله تورم خوشه گندم و جو به میزان 300 سی سی در هکتار جهت کنترل زنگ زرد گندم و در مرحله تورم خوشه و اولین علائم بیماری جهت کنترل سپتوریوز گندم به میزان 400 سی سی در هکتار از این قارچکش استفاده میشود.
اصول صحیح انجام سمپاشی قارچ کش آرتیا به شرح زیر می‌باشد:
در تولید قطرات سم، توجه به مشخصات قطره از اهمیت بیشتری برخوردار است. این مشخصات باید با اهداف مورد نظر در سمپاشی هماهنگ شده باشند. برای استفاده از قارچکش‌ها، توصیه میشود از سمپاشهایی استفاده کرد که دارای توانایی ایجاد ذرات با قطر 100 الی 150 میکرون هستند، به این معنا که تعداد 50 تا 70 قطره در هر سانتیمتر مربع ایجاد میشود. این سمپاشها باید با استفاده از فشار بین ۴ الی ۵ بار و نازلهای بادبزنی عمل کنند. میزان آب مصرفی برای قارچکش‌ها در زمان سمپاشی باید 300 الی 350 لیتر در هکتار باشد.
نکاتی که در استفاده از این قارچکش باید مورد استفاده قرار داد:
- این قارچکش در برابر باران شویی مقاومت دارد.
- این قارچکش تاثیر هم‌زمان بر روی بیماری‌های زنگ و سپتوریوز گندم دارد
- فاصله زمانی بین آخرین سمپاشی و برداشت محصول ۴۲ روز است
- بارش باران، نیم ساعت پس از استفاده از قارچ کش آرتیا، تأثیری بر کارایی آن ندارد
علاوه بر قارچ کش آرتیا سموم دیگری هستند که برای کنترل بیماری زنگ زرد گندم مورد استفاده قرار میگرند:
آمیستار اکسترا
آمیستار اکسترا سینجنتا، یک قارچکش سیستمیک با دو اثر متفاوت برای جلوگیری از مقاومت می‌باشد. این سم حاوی دو ماده موثر یعنی آزوکسی استروبین و سیپروکونازول است. آمیستار اکسترا برای کنترل بیماری‌های سفیدک پودری، لکه موجی و زنگ زرد گندم به کار می‌رود. میزان توصیه شده برای استفاده از این قارچکش، 0.75 لیتر در هکتار به صورت سمپاشی است.
قارچ کش تیلت (پروپیکونازول) سینجنتا
سم قارچکش تیلت برای مدیریت سیاهک هندی گندم، با میزان 0.5 لیتر در هکتار و در زمانی که 80% از بوته‌ها به سنبله رسیده‌اند، به کار می‌رود. جهت کنترل فوزاریوم سنبله گندم، مقدار 1 لیتر در هکتار حداقل یک بار در مرحله گل‌دهی و در صورت لزوم، با تکرار سمپاشی با فاصله هفت روز اجرا میشود.
برای کنترل زنگ‌های غلات نیز، میزان 0.5 لیتر در هکتار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت آلودگی 20% از ساقه‌های برنج به سوختگی غلاف برنج، مقدار 1 لیتر در هکتار به صورت محلولپاشی اعمال میشود. برای کنترل سیاهک آشکار نیشکر، فروبردن قلمه قبل از کاشت در محلول دو در هزار توصیه میشود. بهترین نتیجه از سمپاشی در مراحل ابتدایی بیماری به دست می‌آید.
اینوور
از محصولات مشابه قارچکش آرتیا، قارچ کش اینوور از شرکت باسف آلمان علیه زنگ زرد گندم به میزان 0.5 لیتر در هکتار به صورت محلولپاشی استفاده میشود. دوره کارنس این سم 35 روز است.
محصولات مشابه آرتیا
نتیجه گیری
بیماری زنگ زرد گندم یکی از بیماری‌های قارچی مهم و خطرناک در زمینه غلات است. این بیماری به عنوان یک تهدید جدی برای تولید گندم شناخته میشود. زنگ زرد گندم با شرایط آب و هوایی مناسب، از جمله باران و افزایش رطوبت هوا در فصل بهار، میتواند خسارات جدی به محصول وارد کند، از جمله کاهش تعداد دانه در سنبله، کاهش وزن هزار دانه و چروکیدگی دانه.
استفاده از ارقام مقاوم، همچنین استفاده از قارچ‌کش‌های مؤثر مانند قارچ کش آرتیا، آمیستار اکسترا، تیلت و اینوور میتواند به عنوان راهکارهای کلیدی در مدیریت و کنترل بیماری زنگ زرد گندم مطرح شود. اگرچه این سموم به طور جداگانه توصیه شده‌اند، انجام سمپاشی به صورت صحیح و به موقع با توجه به شرایط محلی و مراحل بیماری، اهمیت بسیاری دارد. همچنین، اقدامات مختلفی نظیر مدیریت کودهی، کنترل آبیاری و مقابله با علف‌های هرز نیز می‌توانند در جلوگیری و مدیریت این بیماری مؤثر باشند.
