نخل زینتی از خانواده palmaceae بومی مناطق گرمسیری مانند برزیل، جزایر قناری و سواحل برزیل است. اشکال مختلف برگ در این خانواده دیده می‌شود. بعضی دارای برگ‌های شانه‌ای یا پرمانند و برخی دیگر پنجه‌ای یا بادبزنی است. نخل زینتی شامل بیش از 2000 گونه دارد که تعداد کمی از آن‌ها به صورت درختچه‌ای یا بوته‌ای رشد می‌کنند و قابل نگهداری در منزل هستند. برای نگهداری درست از این درختچه‌ها باید آفات نخل زینتی را بشناسیم و روش‌های مقابله با آن‌ها را بدانیم.
شرایط لازم برای رشد نخل زینتی
نخل زینتی به نور متوسط تا زیاد برای رشد نیاز دارند. بهترین دما برای نگهداری و پرورش آن‌ها دمای 18 الی 30 درجه سانتیگراد است. بعد از هر بار آبیاری ابتدا اجازه دهید خاک رویی خشک شود و بعد اقدام به آبیاری مجدد نمایید. نخل ها قابل رشد در هر خاکی هستند، اما خاکی که سبک و دارای مواد آلی باشد مناسب‌ترین خاک برای کشت می‌باشد. فصل بهار و تابستان، زمان درست برای کوددهی نخل زینتی است.
در اواخر پاییز به دلیل کند شدن سرعت رشد، نیازی به کوددهی نیست. ممکن است در طول دوره رشد آفات و بیماری‌ها گیاه را تحت تاثیر قرار دهند که باید در زمان درست و به موقع با روش‌های خانگی و یا سموم کشاورزی آن‌ها را از بین برد. اگر مبارزه به موقع علیه آفات و بیماری‌ها انجام نشود، گیاه ضعیف شده و از پا در می‌آید. نخل‌های زینتی دارای آفات و بیماری‌های زیادی هستند. در ادامه به چند نمونه از آفات و بیماری‌های رایج آن‌ها اشاره می‌کنیم.
شپشک قرمز خرما
از آفات نخل زینتی و خرما می‌توان به این نوع شپشک اشاره کرد. شپشک قرمز خرما بسیار ریز بوده و به رنگ قرمز است. اما به دلیل پوشش مومی که در اطراف خود تولید می‌کند، ما آن‌ها را مانند تکه پنبه‌های کوچک و سفید رنگ مشاهده می‌کنیم. این شپشک بخشی از گیاه که نور کمی به آن می‌رسد را انتخاب کرده و به زندگی خود ادامه می‌دهد.
شپشک قرمز خرما در گیاهان جوان در محل اتصال برگ به ساقه و در نخل‌های مسن تر در قسمت انتهایی یعنی نزدیک به ریشه گیاه فعالیت می‌کند و با فرو بردن خرطوم خود در آوندهای گیاه از شیره گیاهی تغذیه می‌کند. برای از بین بردن این آفت باید از سموم کشاورزی مانند: کنفیدور، آدمیرال، دورسبان، استینگر، موسپیلان و … به صورت محلول پاشی دوبار به فاصله دو هفته استفاده کرد.
سپردار سفید خرما
این آفت که از آفات نخل زینتی و درختان خرمای جوان محسوب می‌شود؛ برگ، ساقه و شاخه‌های اصلی میوه را مورد حمله قرار می‌دهد. این آفت با فرو بردن خرطوم خود در سلول‌های آوندی و تغذیه از شیره گیاهی به سرعت تکثیر کرده و طی چند ماه تمام سطوح برگ‌ها و ساقه‌ها را پوشانده و مانع تنفس گیاه می‌شود. برای درمان آفت سپردار سفید نخل زینتی بهتر است شاخه‌های پایین درخت را هرس کرده و آن‌ها را بسوزانید.
در درمان آفات نخل زینتی استفاده از سموم کشاورزی در 2 تا 3 نوبت در ماه‌های اسفند، اردیبهشت، و مهر صورت می‌گیرد. جهت مبارزه با این آفت بهتر است در زمستان سمومی مانند اتیون، موسپیلان، دورسبان و … را با روغن ولک ترکیب کرده و برای از بین بردن حشرات زمستان گذران به صورت محلول پاشی استفاده کرد.
عنکبوت
عنکبوت یکی دیگر از آفات نخل زینتی است. اگر گلدان نخل زینتی را در هوای گرم نگه دارید باعث می‌شود در اثر خشکی زیاد خاک، عنکبوت‌ها در آن مخفی شده و بعد از مدتی بر تعدادشان افزوده شود. عنکبوت‌ها در اثر تنیدن تار مانع فتوسنتز و تنفس گیاهان شده و بر پاکیزگی و آراستگی آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد. همچنین وجود تارها سبب جذب قارچ‌های بیماریزا مانند ساپروفیت‌ها و فوماژین (کپک دوده‌ای) می‌شود. برای از بین بردن عنکبوت‌ها می‌توانید از اسپری کردن سمومی مانند سایپرمترین، دلتامترین، سموم آماده مانند اسپری یونیک و … استفاده کنید.
کنه‌ها
کنه‌ها نیز از آفات رایج درخت نخل زینتی هستند که خسارات زیادی را وارد می‌کنند. آثار خسارت کنه‌ها را می‌توان با ایجاد لکه‌های ریز زرد و سفید روی برگ‌ها که در اثر تغذیه از شیره گیاهی به وجود آمده تشخیص داد. برای از بین بردن کنه‌ها در مراحل ابتدایی، از آنجایی که کنه‌ها از آب گریزان هستند، آب را روی گیاه اسپری کنید. در صورت طغیان آفت و بالا رفتن تعداد آن‌ها می‌توانید از سموم کنه کش دو بار به فاصله دو هفته روی استفاده نمایید. سموم کنه کش مانند: آدیوس، نئورون، پروپارژیت، آبامکتین و … را طبق دستور تولید کننده آماده کرده و روی گیاه اسپری کنید.
لکه‌های روی ساقه و برگ‌های نخل‌های زینتی نشانه چیست؟
روی ساقه اغلب نخل‌های زینتی لکه‌هایی دیده می‌شود که مربوط به خود گیاه است. اما مشاهده برخی لکه‌های سیاه روی ساقه می‌تواند حاکی از حمله آفات و یا قارچ باشد. وجود لکه روی برگ‌های نخل زینتی بسته به رنگ و محل تشکیل آن دلایل مختلفی دارد. گاهی لکه‌های قهوه‌ای رنگی به صورت نامنظم در وسط برگ‌ها مشاهده می‌شود که نشانه بیماری قارچی (لکه برگی) است.
اما با دیدن لکه‌هایی که در حاشیه برگ‌ها وجود دارند، باید به حمله آفت کنه شک کرد، بنابراین باید پشت برگ‌ها را با دقت چک کرده و از وجود آفات ریز مطمئن شد. در صورتی که آلوده به کنه نبود، نشانه آسیب در اثر کم نوری است و باید نور بهتر و با کیفیت تری را برای آن‌ها فراهم کرد.
سرمای زیاد و ناگهانی نیز موجب ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ روی برگ‌ها می‌شود؛ که در این صورت باید آبیاری را تنظیم و گیاه را با کودهای ضد استرس (حاوی اسید آمینه) مانند: ایرابیون، تماراک و … تقویت کرد. از آنجایی که برگ‌های آسیب دیده قابلیت بازسازی نخواهند داشت، به منظور جلوگیری از پایین آمدن راندمان احیای گیاه بهتر است برگ‌های آسیب دیده نخل را جدا کرد. حالت سبز خشکیدگی در حاشیه برگ‌های نخل زینتی نشان از آبیاری بیش از اندازه می‌دهد. در این صورت با اصلاح زهکشی خاک گلدان و تنظیم آبیاری مشکل برطرف خواهد شد.
آفات نخل زینتی
در صورت مساعد بودن شرایط نگهداری و رشد، بیماری خاصی نخل‌های زینتی را تهدید نخواهد کرد. اما اگر گیاه به هر دلیلی ضعیف شود، عوامل بیماریزا حمله می‌کنند و موجب آسیب رساندن به آن‌ها می‌شوند. عواملی مانند آبیاری نامنظم، عدم کوددهی صحیح و اصولی، مناسب نبودن نور و شرایط نگهداری گیاه و… موجب تضعیف گیاه خواهند شد. عمده بیماری‌هایی که نخل‌های زینتی را تهدید می‌کنند عبارتند از: لکه برگی‌های قارچی و باکتریایی، بلایت باکتریایی و قارچی و پوسیدگی سیاه ساقه و ریشه گیاه. در مقاله نخل شامادورا و آفات و بیماری‌های مهم آن، این بیماری‌ها توضیح داده شده اند.
علت زرد شدن برگ‌های نخل‌های زینتی
به طور معمول برگ‌های قدیمی که در قسمت انتهایی گیاه قرار دارند به مرور زمان پیر و زرد رنگ می‌شوند و از بین خواهند رفت. اما گاهی زرد و خشک شدن برگ‌های پایینی، نشان از بیماری‌های قارچی ریشه می‌دهد؛ که در این صورت نیاز به درمان دارد. زرد شدن برگ نخل‌های زینتی در قسمت بالایی گیاه می تواند حاکی از کمبود عناصر غذایی مانند نیتروژن، منیزیم و منگنز در خاک گیاه باشد.
به عبارتی این عناصر به سبز و شاداب ماندن گیاه کمک می کنند. این زردی در برخی موارد می‌تواند به دلیل آبیاری بیش از اندازه و در نتیجه حمله عوامل بیماریزا به گیاه بروز کند. در این صورت باید ابتدا آبیاری را کاهش داد و میزان و زمان آن را تنظیم کرد.
بسیار عالی و با ارزش بود سپاسگزارم
خواهش میکنم. خوشحالیم که براتون مفید بوده.