آفات مهم نخل شامادورا و روش های خانگی مقابله با آن

نخل شامادورا با نام علمی Chamaedorea elegans از خانواده palmaceae که بومی آمریکای مرکزی می‌باشد. این نخل یکی از گیاهان آپارتمانی زیبا و کند رشد است که به دلیل نیاز نوری کم و نگهداری نسبتاً آسان در بین گیاهان آپارتمانی طرفداران فراوانی دارد.

شرایط نگهداری نخل شامادورا

نخل شامادورا به نور کافی و غیرمستقیم نیاز دارد. مناسبترین مکان برای نگهداری این گیاه، فاصله یک الی یک و نیم متری از دریچه با شیشه ساده است. شیشه‌های رفلکس و مشجر از کیفیت نور می‌کاهد.  این گیاه را  باید در تابستان از تابش مستقیم نور خورشید دور نگه داشت. اما در فصل پاییز و زمستان تابش نور به آن آسیبی وارد نمی‌کند. بهترین دمای رشد جهت نگهداری این گیاه در منزل دمای 20 الی 30 درجه سانتی گراد است.

برای اینکه نوک برگ‌های نخل شامادورا سوخته و قهوه ای رنگ نشود باید آبیاری به طور منظم انجام شود. به این منظور در فصل تابستان دو بار در هفته و در زمستان هفته‌ای یکبار آبیاری انجام شود. لازم به ذکر است جهت جلوگیری از پوسیدگی ریشه و رشد عوامل بیماریزای گیاهی، در صورت تجمع آب در زیر گلدانی، بیست دقیقه بعد از آبیاری آب زیرگلدانی تخلیه شود. آبیاری زیاد و غرقاب کردن گیاه حتی منجر به ریزش برگ نخل شامادورا می گردد. لذا برای جلوگیری از ریزش برگ‌ها و پوسیدگی ریشه باید آب را به میزان لازم در اختیار گیاه قرار دهید.

اگر تمایل به کشت این رقم در باغچه و خارج از منزل دارید، بهتر است بهترین قسمت باغچه از نظر بافت خاک و دریافت نور خورشید را انتخاب کنید. چرا که نخل شامادورا نور دوست بوده و سلامت و گلدهی آن به تأمین نور مناسب وابسته است.

آیا نخل شامادورا گل می‌دهد؟

احتمال گلدهی نخل شامادورا بسیار کم است اما در صورت بالغ شدن گیاه و فراهم آوردن شرایط ایده‌آل، در اواخر فصل بهار و تابستان شروع به گل‌دهی می‌کند. گل‌های آن بسیار ریز و زرد رنگ بوده و در هنگام ریزش به صورت گرد زرد رنگی روی زمین و اطراف گیاه دیده می‌شود. میوه‌‌ها در صورت شکل گیری، نارنجی تا قرمز رنگ هستند. البته میوه‌ها سمی بوده و به عنوان خوراکی غیرقابل مصرف هستند.

نحوه تکثیر شامادورا

نخل شامادورا را می‌توان به دو طریق کشت بذر (دانه) و پاجوش تکثیر کرد. به منظور تکثیر از طریق پاجوش ابتدا باید با احتیاط پاجوش را از گیاه مادری جدا کرده (به صورتی که به ریشه‌ها آسیبی وارد نشود.)؛ سپس آن‌ها را در گلدانی دیگر با ترکیب خاک مشابه خاک مادری با درصد شن و ماسه بیشتر کشت کنید. کشت این گیاه به وسیله ساقه و برگ ممکن نیست.

لکه‌های روی ساقه و برگ‌های نخل شامادورا نشانه چیست؟

روی ساقه نخل شامادورا لکه‌هایی دیده می‌شود که مربوط به خود گیاه است. اما  مشاهده برخی لکه‌های سیاه روی ساقه می‌تواند حاکی از آفت نخل شامادورا و یا قارچ باشد. وجود لکه‌ روی برگ‌های شامادورا بسته به رنگ و محل تشکیل آن دلایل مختلفی دارد. اگر لکه‌ها به رنگ قهوه‌ای و به صورت نامنظم در وسط برگ‌ها باشد، نشانه بیماری قارچی (لکه برگی) است.

اما اگر این لکه‌ها در حاشیه برگ‌ها دیده شود، احتمال آلودگی به آفت کنه وجود دارد، بنابراین باید پشت برگ‌ها را با دقت چک کرد و از وجود آفات ریز مطمئن شد. در صورتی که آلوده به کنه نبود، نشانه آسیب در اثر کم نوری است و باید نور بهتر و با کیفیت تری را برای آن فراهم کرد.

حالت سبز خشکیدگی در حاشیه برگ‌ها نشان از آبیاری بیش از اندازه دارد. در این صورت با اصلاح زهکشی خاک گلدان و تنظیم آبیاری مشکل برطرف خواهد شد.

علت زرد شدن برگ‌های نخل شامادورا

به طور معمول برگ‌های قدیمی که در قسمت انتهایی گیاه قرار دارند به مرور زمان پیر و زرد رنگ شده و از بین خواهند رفت. اما گاهی زرد و خشک شدن برگ‌های پایینی، نشان از بیماری‌های قارچی ریشه می‌دهد. بنابراین زردی از یکی از برگ‌های پایینی شروع شده و به سمت برگ‌های بالایی پیشروی می‌کند.

در این صورت نیاز به درمان دارد. زرد شدن برگ نخل شامادورا در قسمت بالایی گیاه می تواند حاکی از کمبود عناصر غذایی مانند نیتروژن، منیزیم و منگنز در خاک گیاه باشد. به عبارتی این عناصر به سبز و شاداب ماندن گیاه کمک می کنند. البته در برخی موارد این زردی می تواند به دلیل حمله قارچ‌ها و آفات به گیاه بروز کند.

بیماری‌های نخل شامادورا

در صورت مساعد بودن شرایط نگهداری و رشد، بیماری خاصی نخل شامادورا را تهدید نخواهد کرد. اما اگر گیاه به هر دلیلی ضعیف شود، عوامل بیماری‌زا به آن حمله کرده و موجب آسیب آن می‌شوند. عواملی مانند آبیاری نامنظم، عدم کوددهی صحیح و اصولی، مناسب نبودن نور و شرایط نگهداری گیاه و… موجب تضعیف گیاه خواهند شد. عمده بیماری‌هایی که نخل شامادورا را تهدید می‌کند عبارتند از لکه برگی‌های قارچی و باکتریایی، بلایت باکتریایی و قارچی و پوسیدگی سیاه ساقه و ریشه گیاه که در ادامه به توضیح آن‌ها میپردازیم.

پوسیدگی ریشه

اگر میزان آبیاری بیش از حد باشد ریشه نخل شامادورا به دلیل کمبود اکسیژن دچار پوسیدگی خواهد شد که این کار در حالت خفیف منجر به قهوه‌ای شدن برگ‌ها و به مرور زمان منجر به مرگ و نابودی گیاه می شود. از این رو باید زمانی گیاه را آبیاری نمایید که خاک رویی چند سانت خشک شده باشد. همچنین خاک باید از زهکشی خوبی برخوردار باشد.

لکه برگی

در صورت ایجاد بیماری لکه برگی و بلایت باید سریعا غبار پاشی را قطع، آبیاری را تنظیم و نور مورد نیاز گیاه را فراهم کرده، سپس طبق توصیه گیاهپزشک سموم کشاورزی با ترکیبی از مس مانند: بردوفیکس، کوپروسیت سی، نوردوکس، اکسی کلرور مس و … به صورت محلول‌پاشی مصرف شود.

بلایت

بیماری بلایت یا بادزدگی نیز در اثر پاتوژن‌های مختلف ایجاد می‌شود (بلایت باکتریایی و قارچی). نشانه‌های این بیماری خشکیدگی برگ‌ها و ایجاد لکه‌های تیره است. در صورت تشخیص این بیماری باید با سمومی نظیر اینفینیتو، رانمن، فوزتیل آلومینیم، سموم مسی و … آن را درمان کرد.

پوسیدگی سیاه ساقه

عامل بیماری پوسیدگی سیاه ساقه نوعی باکتری است. علائم ابتدایی این بیماری را می‌توان به صورت لکه‌های V شکل که در ابتدا زرد رنگ اند و سپس نکروز می‌شوند، مشاهده کرد. این بیماری از طریق سیستم آوندی در گیاه گسترش پیدا کرده و به ساقه می‌رسد. برای درمان و کنترل باید از سموم مسی استفاده کرد.

آفات مهم نخل شامادورا

از آفات رایج نخل شامادورا می‌توان کنه تار عنکبوتی، حلزون و شپشک آردآلود را نام برد. در ادامه به توضیح هر کدام از این آفات نخل شامادورا می‌پردازیم.

کنه تار عنکبوتی

مهمترین آفت نخل شامادورا کنه تار عنکبوتی است. این کنه‌ها پشت برگ زندگی کرده و برگ‌های نخل را با تارهای سفید خود می پوشاند. آثار خسارت کنه‌ها به شکل لکه‌های ریز قهوه‌ای رنگ به همراه رنگ پریدگی برگ‌ها دیده می‌شود. این آفت از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث کمرنگ شدن برگ‌های آن می گردد. باید در صورت مشاهده تار بر روی گیاه سریع آن‌ها را برطرف نمایید.

بهترین کار مرطوب نگهداشتن محیط اطراف گیاه است و اینکه بر روی برگ‌های آن آب اسپری کنید. مبارزه شیمیایی علیه کنه با سموم کشاورزی مانند آدیوس، نئورون، پروپارژیت، آبامکتین و … انجام می‌شود.

شپشک آرد آلود

شپشک نیز با تغذیه از شیره گیاه باعث بی رنگ شدن برگ های آن می شود. شپشک‌ها را می‌توانید بر روی برگ‌ها و یا در محل اتصال برگ به ساقه مشاهده نمایید. اگر جمعیت این آفت کم باشد می‌توانید به راحتی با استفاده از دستمال مرطوب آن‌ها را از روی گیاه از بین ببرید. مبارزه شیمیایی علیه این آفت توسط سموم حشره کش و آفت کش سیستمیک مانند کنفیدور، موسپیلان و … صورت می‌گیرد.

بهترین کود برای تقویت شامادورا چیست؟

کودهای حاوی فسفر و پتاس مانند فسفیت، فسفیمکس، فسفیمکس  پلاس و … هم باعث تقویت و پهن‌تر شدن برگ‌ها می‌شوند و هم خاصیت ضد قارچی و درمانی دارند. یکی دیگر از ضروری ترین عنصرهای مورد نیاز نخل شامادورا، نیتروژن (ازت) است. این عنصر به بیشتر شدن رشد برگ‌ها (بلند شدن آن‌ها)، افزایش سبزینگی وشاداب‌تر شدن گیاه کمک می‌کند. بهتر است ازت به صورت محلول پاشی مصرف شود. هرچند بهتر است در صورت بیمار بودن گیاه از کودهای ازت بالا استفاده نشود.

استفاده از کودهای ریزمغذی که حاوی عناصری مانند منگنز، منیزیم، آهن، روی، مس، اسیدآمینه و … هستند؛ ماهی یکبار به صورت محلول پاشی جهت تقویت گیاه مفید است.